Z teatrem do Europy

Wymiany i przyjaźnie między szkołami z różnych krajów i miast europejskich nie należą już dziś do rzadkości. Jednak nieczęsto zdarza się, aby przy okazji takich wyjazdów realizowano projekty edukacyjne wykraczające poza proste ramy szkolnej wycieczki. Aby całe przedsięwzięcie mogło się udać, potrzeba bowiem nie tylko dobrej woli młodzieży, ale przede wszystkim mądrych i zaangażowanych pedagogów. A o takich trudno.

Od niemal dziesięciu lat X LO im. Paderewskiego w Katowicach uczestniczy w projekcie edukacyjnym ,Comenius", w ramach którego organizowane są konferencje i spotkania uczniów oraz nauczycieli z całej Europy. Przełom tysiącleci postanowiono uczcić przygotowaniem projektu teatralnego, w którym chętnie wzięło udział katowickie liceum. Naturalnie w przedsięwzięcie włączyła się Lucyna Szczawińska, polonistka, wychowawczyni klasy humanistycznej i tak naprawdę dobry duch polskiej strony projektu. Wraz z nią teatralne wydarzenie przygotowywali nauczyciele i ich uczniowie z Treviso we Włoszech, Zweibrücken w Niemczech oraz z Bischwiller we Francji. Pierwszym etapem kilkumiesięcznej pracy był wspólny wybór - z sześciu tematów przewodnich - początkowo dwóch, a ostatecznie jednego tematu głównego, który miał się stać osią i osnową późniejszych zadań szczegółowych. Zdecydowano się na temat ,Panowie i słudzy". Każda ze szkół realizowała więc w swoim ojczystym języku fragment ,Wieczoru Trzech Króli" Szekspira - dramatu znanego na całym świecie i nie potrzebującego dodatkowego tłumaczenia. Drugim etapem prac nad projektem było przygotowanie krótkiego fragmentu narodowej sztuki, oczywiście związanej z tematem przewodnim. Polacy wybrali ,Męża i żonę" Fredry.

- Początkowo myślałam o inscenizacji fragmentów ,Tanga" Mrożka, ale ten tekst, dla nas zabawny i głęboki, a przede wszystkim doskonale zrozumiały, mógł okazać się za trudny dla obcokrajowców nie mówiących przecież po polsku i nie znających polskich realiów. - mówi Lucyna Szczawińska - Wybrałam dramat lżejszy i bardziej uniwersalny, chociaż przecież głęboko tkwiący w naszej tradycji narodowej.

Inscenizacja dramatu musiała być podporządkowana stronie wizualnej, plastycznej, która pozwoliłaby widzom nie tylko na zrozumienie sensu sztuki, ale przede wszystkim na dobrą zabawę. W ten sposób powstał spektakl, który nie wymagał dodatkowych komentarzy.

Do Alzacji pojechało dziesięcioro uczniów pani Lucyny. Seminarium składało się z kilkunastu godzin warsztatów teatralnych oraz występów na profesjonalnej scenie w Bischwiller i Zweibrücken. Młodzi aktorzy najcieplej wspominają warsztaty prowadzone przez francuskich, profesjonalnych aktorów. Ich celem było przede wszystkim uświadomienie uczniom, że język teatru jest międzynarodowy i wiele emocji, uczuć, myśli można zawrzeć w ruchach, gestach, mimice, a więc w języku ciała. Elementy te pojawiły się zresztą w spektaklach, do których - w ostatnim momencie - wprowadzano drobne poprawki. Uroczyste przedstawienie odbyło się w kulturalnym centrum w Bischwiller i było ważnym świętem miasta. Uczestniczyli w nim nie tylko nauczyciele i uczniowie, ale również i lokalne władze. Nie ulega wątpliwości, że dzięki takim spotkaniom - z jednej strony bardzo serdecznym i przyjacielskim, z drugiej poważnie traktującym międzynarodowy dialog - mamy większą szansę znaleźć się w Europie. I być może właśnie dzięki tak pogardzanej, szeroko pojętej kulturze znajdziemy się tam szybciej, niż podejrzewają politycy.