Sporny miliard

Władze gmin górniczych są zaskoczone propozycjami Kompanii Węglowej w sprawie zwrotu około miliarda złotych należności z tytułu niezapłaconego podatku od nieruchomości i opłaty eksploatacyjnej. Zarówno propozycja zapłaty części długów węglem, jak i pomysł ich zamiany na kredyty inwestycyjne spłacane przez Kompanię spotkały się z negatywnym przyjęciem samorządowców. Na wczorajszej konferencji w Szczyrku poświęconej roli samorządów w restrukturyzacji górnictwa stało się jasne, że mimo woli porozumienia deklarowanej przez negocjatorów obu stron, gminom będzie trudno odzyskać pieniądze.

Z 938 milionów zł, jakie górnictwo winne jest samorządom, prawie połowę stanowią odsetki. Kompania chce, by gminy zrezygnowały z tych należności. Resztę mogłaby spłacić, ale pod pewnymi warunkami. Warianty są dwa: w pierwszym zapłata 30 proc. pozostałego długu węglem. W drugim gminy dostałyby spłacane przez Kompanię kredyty na inwestycje tworzące miejsca pracy dla zwalnianych górników oraz związane z usuwaniem szkód górniczych. Problem w tym, kto miałby te kredyty poręczać. Według Kompanii, najlepiej gdyby poręczały same gminy. Ta propozycja zirytowała samorządowców.

- Oczekujemy, że Kompania odda nasze pieniądze bez stawiania warunków. Nie będziemy przecież płacić sami sobie - mówił prezydent Bytomia Krzysztof Wójcik.

Prezydent Sosnowca Kazimierz Górski przypomniał, że w podobny sposób obiecały zwrócić swoje długi koleje państwowe. Zaproponowały udział w przebudowie centrum miasta. Później okazało się, że skończyło się na obietnicach.

- Nie dostaliśmy z należnych nam pieniędzy ani grosza. Sprawa jest w sądzie - przypominał Górski.

Henryk Utrata, wójt gminy Bojszowy i wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Gmin Górniczych w Polsce dziwił się, że jeszcze w ubiegłym tygodniu Kompania Węglowa rozpatrywała cztery warianty zapłaty należności. Dlaczego zostały tylko dwa i jeszcze tak niekorzystne?

- Ja rozumiem, że to żaden interes dla gmin brać kredyt i jeszcze się bać, że Kompania go nie spłaci. Ale musimy się jakoś dogadać - apelował Jarosław Klima, prezes Kompanii.

Problemem jest także kolejność zaspokajania roszczeń. Prawdopodobnie najszybciej dostaną pieniądze gminy, w których górnicy są najmniej zadłużeni. SGGP chciałoby jednak, by na czele kolejki znalazły się te, których zadłużenie przekracza wysokość dochodów własnych. W przypadku kilku gmin jest to nawet 400 proc.
Poniedziałkowy "szczyt gmin górniczych", jak określił zorganizowane w "Orlim Gnieździe" spotkanie Tadeusz Chrószcz, przewodniczący SGGP, nie nabrał rangi, jaką chcieli mu nadać organizatorzy. Przyjechał drugi garnitur decydentów. Zamiast ministra gospodarki Jerzego Hausnera i jego zastępcy Marka Kossowskiego pojawiła się tylko wiceminister Irena Herbst, odpowiedzialna za program łagodzenia skutków restrukturyzacji. Nie było ani marszałka, ani wojewody, a jego zastępczyni, Teresa Randak, po godzinie przeprosiła zebranych i wyszła. Zignorowali konferencję również śląscy posłowie. Przyjechał tylko jeden parlamentarzysta, w dodatku z województwa małopolskiego.

To obniżenie rangi spotkania rozczarowało także działaczy ze Związku Górników w Polsce, którzy przed ,Orlim Gniazdem" zorganizowali pikietę. Związkowcy manifestowali w ten sposób niezadowolenie, że nie biorą udziału w spotkaniu.

- Nie zgadzamy się na rozmowy o górnictwie bez górników. Jak oni mogą rozmawiać z rządem bez nas? - pytał Wacław Czerkawski, przewodniczący ZZG.

Związkowcy mogli jednak wrócić do domu bez obaw. Z listy nieobecnych jasno wynikało, że w Szczyrku o konkretnych rozmowach bez przedstawicieli rządu raczej nie mogło być mowy.