Co na to NATO?

- Ćwiczenie Steadfast Jazz pomoże znaleźć proporcje i wytyczyć kierunki zmian zachodzących w NATO - ocenił prezydent Bronisław Komorowski, który obserwował część manewrów w Drawsku Pomorskim. Czy takie manewry są dzisiaj potrzebne? Po co w ogóle nam NATO? Czy po 14 latach obecności Polski w NATO możemy czuć się bezpieczniej?

Jednym z priorytetów polskiej polityki zagranicznej na lata 2012-2016 jest przedstawienie Polski na arenie międzynarodowej jako wiarygodnego sojusznika w stabilnym ładzie euroatlantyckim. Ministerstwo Spraw Zagranicznych w tym punkcie jasno podkreśla, iż głównym zadaniem polityki zagranicznej jest strzec niepodległości państwa oraz integralności terytorialnej. Czy członkostwo w strukturach Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (tak brzmi jego właściwa nazwa) rzeczywiście ułatwia realizację tego strategicznego założenia?

Traktat Waszyngtoński
Po zakończeniu drugiej wojny światowej kończy się współpraca dotychczasowych koalicjantów czyli USA i ZSRR, a zaczyna się okres „zimnej wojny”. Proce integracji politycznej i militarnej zachodniej części Europy znacznie przyspieszył „kryzys berliński”, czyli blokada radziecka Berlina Zachodniego. 17 marca 1948 r. Wielka Brytania, Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg podpisały Traktat brukselski. Był to pierwszy europejski akt podpisany po wojnie, który dotyczył kwestii obronności. Kolejnym krokiem stało się zaproszenie do rozmów Stanów Zjednoczonych i Kanady w celu utworzenia jednolitego Sojuszu opartego na gwarancjach bezpieczeństwa oraz wspólnych zobowiązaniach między Europą i Ameryką Północną. Do siódemki dołączyło jeszcze 5 państw: Dania, Islandia, Norwegia, Portugalia i Włochy. Rokowania zakończyły się podpisaniem Traktatu Waszyngtońskiego w kwietniu 1949 r. Sojusz nie miałby racji bytu gdyby nie wzajemne gwarancje bezpieczeństwa.

Gwarancje te zostały ujęte w art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego który stwierdza: "Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim i dlatego zgadzają się, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym, podejmując niezwłocznie, samodzielnie jak i w porozumieniu z innymi Stronami, działania, jakie uzna za konieczne, łącznie z użyciem siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego.”

W 1952 roku do Paktu przystąpiły Grecja i Turcja, w 1955 RFN, a w 1982 r. Hiszpania.

Polska w NATO
Przystąpienie Polski do NATO 10 lat po odzyskaniu suwerenności i zaledwie 6 lat po wyjściu
z naszego kraju żołnierzy rosyjskich to niewątpliwie jeden z największych sukcesów polskiej polityki zagranicznej . Od początku obecności w strukturach Paktu staraliśmy się aktywnie angażować w jego prace i przedsięwzięcia. Polskie uczestnictwo w misjach NATO charakteryzuje się wysokim stopniem zaangażowania i nie chodzi tu tylko o liczebność wojsk. Polacy od 2002 roku walczą na południu Afganistanu, czyli regionie który charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem zagrożenia. Przez kilkanaście lat polskiego członkostwa znacznie zmodernizowaliśmy Siły Zbrojne RP. W tym okresie w użyciu polskiej armii znalazły się m.in. transportery Rosomak, samoloty wielozadaniowe F16, czołgi Leopard, przeciwlotnicze zestawy rakietowe GROM, samoloty transportowe CASA, czy okręty podwodne KOBBEN.

Przez 13 lat umocniliśmy swoją pozycję i udowodniliśmy, że jesteśmy wiarygodnym partnerem. Obecnie Polska powinna w większym stopniu kłaść nacisk na własny interes narodowy. Jesteśmy jednym z głównych krajów które forsują rozszerzenie agendy NATO o problem bezpieczeństwa energetycznego. Należy również kontynuować nasze wysiłki w celu pozyskania kolejnych partnerów.

Sekretarz Generalny NATO Anders Fogh Rasmussen, który przyjechał do Polski na międzynarodowe ćwiczenia Steadfast Jazz 2013 podkreślił, iż ma nadzieję, że Polska będzie nadal pełniła rolę przywódczą w regionie, m.in. podczas zbliżającej się Rady Europejskiej, która będzie poświęcona obronności.

Komu potrzebne jest NATO?
Sojusz potrzebny jest tak naprawdę całemu światu. Wraz z upadkiem Związku Radzieckiego NATO odniosło swój największy sukces – wygrało Zimną Wojnę. W ciągu kolejnych lat ugruntowało trwały pokój w Europie i powiększyło się o 12 nowych krajów członkowskich. Obecnie w kilku operacjach NATO, na trzech różnych kontynentach, uczestniczy ponad 150 tys. żołnierzy. W Afganistanie siły Sojuszu uczestniczą w budowaniu bezpieczeństwa w tamtej części świata, stawiają odpór pladze piractwa szerzącej się u wybrzeży Afryki, prowadzą operacje antyterrorystyczne na obszarze Morza Śródziemnego, a także szkolą irackie siły bezpieczeństwa.
Pakt Północnoatlantycki dzisiaj jest organizacją, która współpracuje z największą liczbą partnerów w swojej historii Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele, bo i zagrożeń przybywa. Cyberteroryzm, broń masowego rażenia, niestabilna sytuacja w różnych miejscach na świecie - to są wyzwania, którym współczesne państwa próbują sprostać. Żyjąc w świecie pełnym strachu potrzebujemy trwałych partnerstw i mocnych sojuszy, a dziś nie ma silniejszego sojuszu aniżeli NATO w swoim obecnym kształcie.

Paweł Ożóg
Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Katowicach

Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Katowicach
ul. Kościuszki 6
40-049 Katowice
tel. +48 32 209 17 01, + 48 534 777 223
fax. +48 209 16 90
e-mail: [email protected]
www.rodm-katowice.pl
Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych