Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Żywność ultraprzetworzona przyspiesza proces starzenia się organizmu. Czym jest żywność UPF i dlaczego szkodzi zdrowiu?

Martyna Jaros
Martyna Jaros
Żywność ultraprzetworzona, do której należą słodycze, gotowe dania i słodkie napoje, powinna jak najrzadziej gościć w codziennym menu.
Żywność ultraprzetworzona, do której należą słodycze, gotowe dania i słodkie napoje, powinna jak najrzadziej gościć w codziennym menu. Nerfee Mirandilla on Unsplash
Żywność ultraprzetworzona stanowi niemały udział w codziennej diecie wielu Polaków. Jej konsumpcji sprzyja „szybki” tryb życia skupiony na pracy i osiąganiu kolejnych stopni w karierze zawodowej. Z powodu braku czasu, zamiast sięgać po odżywcze posiłki przygotowane z wysokiej jakości składników, niejednokrotnie kończy się na gotowym daniu odgrzanym tylko w kuchence mikrofalowej. Badania pokazują, że niestety w perspektywie czasu, taki sposób żywienia nie ma korzystnego wpływu za zachowanie zdrowia do późnych lat, a oparcie codziennej diety na ultraprzetworzonej żywności wiąże się z przyspieszeniem biologicznego starzenia się organizmu.

Czym jest żywność ultraprzetworzona?

Żywność ultraprzetworzona (UPF) to stosunkowo nowy termin. Powstał w odpowiedzi na gwałtowny rozwój sektora żywnościowego, a konkretnie – pojawienie się żywności szybkiej do przygotowania lub gotowej do spożycia po otwarciu opakowania, a także ważnej do spożycia przez nawet kilka lat od dnia produkcji. Produkty z tej kategorii mają być smaczne, atrakcyjnie wyglądać, lecz niestety w większości przypadków są organizmu bezwartościowe, gdyż nie zawierają niezbędnych dla zachowania zdrowia witamin, składników mineralnych, błonnika ani antyoksydantów.

Produkty ultraprzetworzone łatwo poznać po:

  • bardzo długim terminie przydatności do spożycia (wyjątek stanowią produkty zbożowe jak makaron, mąka, ryż i kasze oraz suche nasiona strączków)
  • obecności w składzie licznych dodatków do żywności np. emulgatorów, aromatów, barwinków, konserwantów. Te substancje są w skrócie oznaczane symbolem „E” z cyfrą wskazującą na dany dodatek (np. E250 to azotyn sodu),
  • niskiej wartości odżywczej, a więc niewielkiej zawartości błonnika, za to dużej ilości soli (lub sodu), cukru oraz nasyconych kwasów tłuszczowych. Te informacje można znaleźć w tabelce informującej o wartości odżywczej produktu,
  • błyskawicznym czasie przygotowania do spożycia.

Przykładami żywności ultraprzetworzonej są pieczywo długoterminowe np. tostowe, słodzone płatki śniadaniowe, gotowe dania do odgrzania w mikrofali, makaron instant, zupy i sosy w proszku, konserwy mięsne, parówki, niektóre paluszki rybne, słodycze, czy gazowane napoje.

Należy podkreślić, że wśród wymienionych produktów można znaleźć żywność wysokiej jakości, dlatego należy wnikliwie czytać skład recepturowy. Producenci odpowiadają na potrzeby współczesnego konsumenta, poprawiając jakość swoich wyrobów. Przykładowo można dostać wysokiej jakości paluszki rybne z fileta rybnego, pieczywo tostowe z mąki graham, czy słodycze słodzone ksylitolem.

Żywność ultraprzetworzona szkodzi zdrowiu

O wpływie ultraprzetworzonej żywności na stan zdrowia i apetyt wiadomo już całkiem sporo. Osoby, których menu opiera się o tego typu żywność, każdego dnia przyjmują więcej kalorii niż potrzebują, ponieważ bardzo przetworzone pokarmy nie dają satysfakcjonującego poczucia nasycenia. Dlatego im większy ich udział w codziennym menu, tym wyższe ryzyko rozwoju otyłości, cukrzycy typ 2, chorób serca, nadciśnienia tętniczego i nowotworów. A to przekłada się to na krótszy czas życia.

Żywność ultraprzetworzona przyspiesza biologiczną starość!

We wrześniu 2020 r. na Europejskim i Międzynarodowym Kongresie Otyłości (ECOICO 2020) hiszpańscy badacze przedstawili wyniki swojej pracy naukowej w zakresie wpływu ultraprzetworzonej żywności (określanej w skrócie jako UPF) na proces starzenia się organizmu.

Badanie trwało 8 lat i zakwalifikowało się do niego 886 Hiszpanów w wieku 57-91 lat (średnia wieku: 67,7 lat). Uczestnicy mieli dostarczyć próbkę śliny do badania DNA oraz regularnie składać raport na temat sposobu odżywienia się. Na ich podstawie autorzy podzielili uczestników na cztery grupy, biorąc pod uwagę ilość porcji produktów ultraprzetworzonych spożywanych dziennie:

  • mniej niż 2 porcje – grupa o niskim spożyciu,
  • 2-2,5 porcji – grupa o nisko-średnim spożyciu,
  • 2,5-3 porcje – grupa o średnio-wysokim spożyciu,
  • więcej niż 3 porcje – grupa o wysokim spożyciu.

W badaniu wykazano silną zależność między konsumpcją żywności ultraprzetworzonej a przyspieszeniem procesu biologicznego starzenia się. Tę cechę autorzy zbadali na podstawie długości telomerów, czyli struktur zlokalizowanych na zakończeniach chromosomów. Wyjaśniając dalej chromosomy to miejsca, w których zlokalizowane są geny. Im krótsze są telomery, tym szybciej postępuje proces biologicznego starzenia się.

Hiszpańscy naukowcy na czele z Lucia Alonso-Pedrero zaobserwowali, że osoby spożywające 2-2,5 porcji produktów UPF miały o 29 procent wyższą skłonność do skracania telomerów, osoby konsumujące 2,5-3 porcji – o 40 procent, a jadające więcej niż 3 porcje – aż o 82 procent!

Czytaj też: To najgorsza żywność dla jelit. Naukowcy ostrzegają: sprzyja zapaleniu i chorobie Leśniowskiego-Crohna

Co więcej, osoby z grupy o wysokim spożyciu UPF częściej chorowały na cukrzycę, choroby sercowo-naczyniowe, a w badaniach laboratoryjnych okazało się, że mają nieprawidłowe parametry lipidowe. Ponadto byli bardziej skłonni do podjadania, co promowało wzrost masy ciała. Nie zapewniali organizmowi substancji odżywczych odpowiednich ilościach, za to zawartość soli, cukru i nasyconych kwasów tłuszczowych przekraczała zalecane normy.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Żywność ultraprzetworzona przyspiesza proces starzenia się organizmu. Czym jest żywność UPF i dlaczego szkodzi zdrowiu? - Strona Zdrowia

Wróć na katowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto