W tym roku kopalnie przyniosły już ponad 160 milionów złotych strat

Według danych Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa w końcu września 2002 roku kopalnie węgla kamiennego zatrudniały ponad 142,5 tysiąca górników. Dla porównania: w 1990 roku w kopalniach pracowało prawie 400 tysięcy ludzi.

Polskie kopalnie wydobywały wówczas 145 milionów ton węgla rocznie. W tym roku wydobędą mniej niż 100 milionów ton. W Polsce uda się sprzedać poniżej 80 milionów ton. Reszta trafi na zagraniczne rynki, gdzie przeważnie jest sprzedawana w cenie nie pokrywającej kosztów produkcji. Według szacunków Ministerstwa Gospodarki, tegoroczna nadprodukcja węgla sięgnie prawie 13 milionów ton.

Z tego powodu resort planuje zamknięcie 7 kopalń i redukcję zatrudnienia o 36 tysięcy osób. Problemem jest ponad 17,2 tysiąca osób, które nie mają żadnych możliwości odejścia z kopalń w sposób naturalny, czyli na przykład na emeryturę, rentę. Na razie propozycją dla nich jest trzymiesięczna odprawa i obietnica pomocy w znalezieniu nowej pracy. Rząd zobowiązał się przeznaczyć na to 900 milionów złotych. Ta kwota ma być wydana na działania, które wspomogą tworzenie nowych miejsc pracy.

Rząd proponuje też oddłużenie branży na kwotę ponad 12 miliardów złotych. Obecnie długi górnictwa oscylują wokół astronomicznej kwoty 21 miliardów złotych i praktycznie uniemożliwiają spółkom węglowym normalne funkcjonowanie. Niedawno okazało się, że tylko Jastrzębska Spółka Węglowa i Katowicki Holding Węglowy są w stanie spełnić wymagania, które kwalifikują je do przeprowadzenia oddłużenia na zasadach ustalonych przez Ministerstwo Finansów. Według rządowego planu po reformie, w końcu 2006 roku, w górnictwie pracować ma nie więcej niż 106 tysięcy górników. Wydobycie nie przekroczy wtedy 87 milionów ton. Fedrować mają wówczas 34 kopalnie.

Zmianie ulegnie również struktura organizacyjna górnictwa. W dotychczasowym kształcie działać będą jedynie dwie z siedmiu dzisiejszych spółek węglowych. Kopalnie z pozostałych spółek trafią do Kompanii Węglowej bądź Spółki Restrukturyzacji Kopalń. W 2006 roku kompania ma dać ponad 1 miliard złotych zysku ze sprzedaży węgla.

Po dziesięciu miesiącach tego roku kopalnie przyniosły jednak 163,1 miliona złotych strat. To i tak nieco ?podretuszowane? wyniki, bo uwzględniono w nich umorzenie części długów. Bez tego strata za dziesięć miesięcy wyniosłaby 653 miliony złotych. W porównaniu z ubiegłym rokiem spadły też ceny sprzedawanego przez kopalnie węgla.

Zła sytuacja kopalń przekłada się również na kondycję finansową gmin górniczych. Kopalnie nie płacą części podatków od nieruchomości i tzw. opłat eksploatacyjnych. Długi górnictwa wobec samorządów wynoszą ponad 500 milionów złotych.