Tak toczą się sprawy przed Temidą: ślamazarnie i bez szacunku dla obywatela

W ubiegłym roku Norbert Wybraniec z Katowic złożył doniesienie do Prokuratury Rejonowej przeciw Spółdzielni Mieszkaniowej Górnik. Uznał, że naraziła go na utratę zdrowia, bo jak wyjaśnił, źle wykonana izolacja balkonu usytuowanego piętro wyżej sprawiła, że w jego mieszkaniu została całkowicie zalana ściana. Problem polega na tym, że właśnie w tej ścianie i w tym miejscu znajduje się instalacja elektryczna.

Po latach beztroski

O tej bulwersującej sprawie pisaliśmy ponad rok temu - 18 kwietnia 2006 roku w artykule "Domowa ściana płaczu". Zgodnie z deklaracją złożoną wówczas przez Ryszarda Gawiora, kierownika Administracji Domów Mieszkalnych Słoneczna w Katowicach, wykonano prace remontowe. Izolacja balkonu należącego do sąsiada, który mieszka piętro wyżej, została naprawiona. Lecz dla Norberta Wybrańca nie był to koniec sprawy, bo uznał, że zagrożenie było skutkiem nieprzestrzegania prawa budowlanego i braku troski o stan techniczny balkonów. Nikt nie interesował się nimi przez 20 lat! Dlatego w czerwcu 2006 roku powiadomił o tym Prokuraturę Rejonową w Katowicach.

Głucha cisza

- W piśmie podkreśliłem też, że mam wątpliwości dotyczące postępowania Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Katowicach. Inspektor zamknął sprawę, gdy uznał, że usunięto przyczynę zalewania ściany. Niestety, nie próbował wskazać przyczyn powstania wady oraz nie wystąpił o ukaranie odpowiedzialnych za ten stan - tłumaczy Czytelnik.

Minęło pół roku od złożenia pisma, lecz zainteresowany nie otrzymał żadnej informacji o postępach w sprawie. Oburzony takim traktowaniem złożył skargę na bezczynność i opieszałość do Prokuratury Okręgowej w Katowicach w grudniu 2006 roku, która nakazała Prokuraturze Rejonowej sprawdzenie zasadności zarzutów. W wyniku tej interwencji do Czytelnika trafiło w końcu pismo opatrzone datą 1 września 2006 roku o umorzeniu dochodzenia przez Beatę Wójtowicz, prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice-Wschód. W uzasadnieniu czytamy, że wszystkie instytucje odpowiedzialne w tej sprawie podjęły działania, aby usunąć przyczyny przemoczenia ścian w mieszkaniu lokatora.

Lecz Prokuratura Okręgowa domagała się od rejonowej wyjaśnień, dlaczego nie ma odpisu postanowienia. Została bowiem potraktowana podobnie, jak Norbert Wybraniec. Nie dostała odpowiedzi we wskazanym terminie, czyli do 15 marca 2007 roku. Zbigniew Zięba, prokurator Prokuratury Okręgowej w Katowicach, dwukrotnie przesyłał ponaglenia w tej sprawie.

Pismo bez pieczęci

To kpiny z prawa i dowód nieudolnego prowadzenia postępowania - napisał Czytelnik w zażaleniu do Prokuratury Okręgowej. - Prokuratura Rejonowa umorzyła dochodzenie i nikogo o tym fakcie nie powiadomiła. Po sześciu miesiącach otrzymałem kserokopię pisma wyjętego z segregatora, ze śladami dziurkowania, bez żadnej pieczęci. Jednym słowem, nie wypełniła ona podstawowego obowiązku ustawowego - zawiadomienia o podjętej decyzji i pouczeniu poszkodowanego o prawie do odwołania.

W kwietniu tego roku Prokuratura Okręgowa uwzględniła zażalenie Norberta Wybrańca. Sprawa wróciła do ponownego rozpatrzenia przez Prokuraturę Rejonową. - Nadaliśmy sprawie bieg ponownie, postępowanie zostało uzupełnione - wyjaśnia krótko Jacek Pandel, zastępca prokuratora rejonowego Prokuratury Rejonowej Katowice-Wschód.

Zażalenie do wyższej instancji
BŁAŻEJ FILIPOWICZ,
prawnik

Osoba, która uważa, że prokurator opieszale wykonuje swoje czynności, ma prawo złożyć zażalenie do prokuratora nadrzędnego, czyli na czynności prokuratora rejonowego - do prokuratora okręgowego, zaś na czynności prokuratora okręgowego - do prokuratora apelacyjnego. Jeżeli zażalenie okaże się zasadne, zaś dla obywatela wskutek bezczynności organów ścigania wynika szkoda, odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa w myśl artykułu 417 Kodeksu cywilnego.

Z kolei opieszałość sądów oraz komorników została uregulowana przepisami ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Sądem właściwym do rozpoznania takiej skargi jest sąd przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie. Jednak skargę wnosi się do sądu, który prowadzi postępowanie. Wówczas ten sąd obowiązany jest niezwłocznie przekazać akta sprawy sądowi wyższej instancji. Sąd rozpoznający skargę obowiązany jest w terminie dwóch miesięcy orzec o jej zasadności. Jeżeli skarga zostanie uznana za zasadną, można w odrębnym postępowaniu - również zgodnie z art. 417 Kodeksu cywilnego - żądać odszkodowania od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika.

Skargi do Strasburga

Opieszałość - to najczęstszy zarzut, który obywatele kierują pod adresem polskiego wymiaru sprawiedliwości. Wiele takich spraw znajduje swój finał przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu. W latach 1999-2006 zapadło 210 wyroków dotyczących przewlekłości postępowania sądowego. Od lat Polska należy do czołówki państw, obok Rosji, Francji, Włoch i Turcji, z których trafia do Strasburga największa liczba skarg. Jak dotąd, sporo spraw składanych przez polskich obywateli zakończyło się ich wygraną. Najczęstszą formą zadośćuczynienia zasądzanego w Strasburgu jest pieniężne odszkodowanie.

Skargę do Strasburga należy adresować:

The Registrar

European Court of Human Rights

Council of Europe

F-67075 Strasbourg Cedex

Szczegółowych informacji na temat zasad wnoszenia skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka udziela:

Biuro Informacji Rady Europy, p. 202

al. Niepodległości 22,

02-653 Warszawa, tel. 0-22-845-20-84, 0-22-853-57-73.