Szkolenia dla górników są, pracy nie ma

Górnicy nie chcą odchodzić z kopalń - nawet jeśli mają szansę skorzystania z pomocy socjalnej i ze szkoleń pozwalających zdobyć nowe kwalifikacje. - Kurczy się rynek pracy - tłumaczy Piotr Śmigielski z Górniczej Agencji Pracy (GAP). - Nasze badania pokazują, że najwięcej pracujących byłych górników jest w grupie, która odeszła z kopalń w 2000 roku, następnie w 1999 roku. Najmniej zatrudnionych jest wśród osób odchodzących z górnictwa w 2001 roku. Może to świadczyć o postępujących, negatywnych zmianach na rynku pracy.

Za unijne pieniądze

W listopadzie 1999 roku rozpoczęła się realizacja programu pomocowego Unii Europejskiej Inicjatywa - największego tego typu program przeprowadzanego w Polsce. Z programu mogli korzystać górnicy zagrożeni utratą pracy. W ramach Inicjatywy przeszkolono 1868 osób.

- W związku dużym zainteresowaniem szkoleniami i w efekcie wyczerpaniem się budżetu Inicjatywy, w styczniu 2001 uruchomione zostały dodatkowe środki finansowe Unii na realizację programu Inicjatywa II - twierdzi Śmigielski. - Na wniosek GAP szkoleniami objęto dodatkową grupę osób - bezrobotnych, byłych pracowników górnictwa, którzy odeszli z kopalń po 1 stycznia 1999 roku.

Z kopalni do ochrony

Agencja na bieżąco monitoruje efekty programu. Z ostatnich badań wynika, że wśród absolwentów szkoleń większość - 51,4 proc. osób, pracuje, 48,6 proc. nie pracuje (przy czym 14,5 proc. z nich pracowało, ale straciło zatrudnienie). 8,6 proc. spośród pracujących prowadzi działalność gospodarczą.

Szkolenia są skuteczniejsze dla osób jeszcze pracujących (tzw. outplacement) bądź krótkotrwale bezrobotnych. Im dłużej osoby pozostają bez pracy tym trudniej jest je skutecznie i efektywnie przekwalifikować.

Ponowne zatrudnienie podjęła przede wszystkim grupa ludzi młodych, przed trzydziestym rokiem życia. W grupie od 30-40 lat co druga osoba znalazła zatrudnienie poza kopalnią. Powyżej 40. roku życia szanse na znalezienie pracy maleją.
Najczęściej wybierane przez górników szkolenia to: zawodowe prawo jazdy (kat. C, D, E), ochrona osób i mienia i gospodarka magazynowa - kursy te w sumie wybrała połowa szkolonych.

Najważniejsze są osobiste kontakty

Ankietowani najczęściej znajdowali pracę dzięki kontaktom osobistym (38,7 proc.). Co czwarty ankietowany znalazł pracę dzięki pomocy Górniczej Agencji Pracy. Co piąty respondent otrzymał zatrudnienie poprzez bezpośrednie kontakty z pracodawcą ("chodzenie od firmy do firmy" lub wysyłanie do pracodawców swoich ofert). Niewielki odsetek osób skorzystał z ofert z Powiatowego Urzędu Pracy (4,1 proc.).

Aż 37,8 proc. ankietowanych uznaje odejście z kopalni za błąd. Powrót do kopalni w przypadku zaistnienia takiej możliwości zadeklarowała ponad połowa badanych.
Tylko co 10 respondent stwierdził, że pracodawcy
chętnie przyjmują byłych górników.



1. Przewidziani do zwolnienia pracownicy dołowi i pracownicy przeróbki oraz zagrożeni zwolnieniem pracownicy powierzchni kopalń,

2. Pracownicy kopalń korzystający z zasiłków socjalnych,

3. Pracownicy powierzchni kopalń korzystający ze świadczenia aktywizującego,

4. Dodatkową grupę, nieuprawnioną do szkoleń w przypadku pierwszej edycji programu, stanowią wszyscy byli pracownicy górnictwa, którzy odeszli z górnictwa po 1 stycznia 1999 r. i są zarejestrowani jako bezrobotni w Powiatowych Urzędach Pracy.