Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Sejmik w Jassach. Komu i dlaczego nie podobała się Konstytucja 3 Maja?

Jolanta Pierończyk
Jolanta Pierończyk
Sejmik w Jassach. Poemat Jana Kupca z Łąki (sołectwo pszczyńskie). Rzecz o szlacheckim spisku przeciwko Konstytucji 3 Maja. Polecamy tę lekturę z okazji 230. rocznicy uchwalenia tej konstytucji - pierwszej w Europie i drugiej w świecie.

Sejmik w Jassach. Poemat Jana Kupca z Łąki

. Fragment

Szymon Kossakowski:
Więc projekt się zmienił w prawo
I nazwano go Ustawą
Lub raczej Konstytucyą,

I onej teraz użyją,
By z nas zrobić niewolniki
A chłopa zaś zrobić panem,
Wprowadzić razem z mieszczanem
Na sejmy i sejmiki

Ksawery Branicki:
Panowie bracia, trzeba nad sposobem radzić,
Żeby dawny porządek znowu zaprowadzić;
A choćby to miało być nawet z obcą siłą
I choćby niejednemu było i niemiło.
Ja myślę, gdyby się tak wybrać do carycy
Z prośbą, żeby nam się tak zebrać w Targowicy
Pozwoliła i związać w konfederację.

Radziejowski:
Więc konferencya nowa niech zagoi
Te rany, które tamta zdradziecko zadała,
Gdy to jarzmo niewoli na szlachtę wkładała.
Gdzie szlachcic miał się wyrzec swej prerogatywy.
Zatem kto jest wolności przyjaciel prawdziwy,
Niech się dzisiaj z ochotą w nasze łączy grono,
A odzyskamy znowu wolność utraconą,
I pozostaniem znowu przy zwyczajach dawnych,

A które tak zdobiły przodków naszych sławnych.

To dialog z poematu pt. "Sejmik w Jassach" Jana Kupca, poety z Łąki, sołectwa pszczyńskiego.

W roku 1904 ukazywał się w odcinkach na łamach pisma "Górnoślązak" pod redakcją Wojciecha Korfantego. Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej zebrało te odcinki i w 2011 r. wydało w postaci książki na 170. rocznicę urodzin autora (urodził się 15 kwietnia 1841, zmarł w 1909).

"Sejmik w Jassach" ukazał się tylko w 100 egzemplarzach. W zgrabny, wręcz porywający sposób przedstawia tajne zgromadzenie magnatów polskich przeciwnych Konstytucji 3 Maja w Jassach, "gdzie Prut (rzeka graniczna między Rumunią a Mołdawią - red.) swoje bystre wody do Dunaju toczy,/ A kraj bardzo urodzajny i dziwnie uroczy".

W "Górnoślązaku" poemat Kupca ukazywał się w roku 1904, trzy lata po wydaniu "Wesela" Wyspiańskiego. W "Sejmiku", jak w "Weselu", pojawiają się duchy, które przed zebranymi roztaczają konsekwencje niecnych czynów. U Kupca są to duchy króla Popiela i księcia Michała Glińskiego ze znaczącego rodu w Wielkim Księstwie Litewskim.

A z kolei - jak w "Panu Tadeuszu" Mickiewicza, w "Sejmiku w Jassach" znajdujemy różnego rodzaju opisy (np. opis krów), które mogłyby funkcjonować jako niezależne teksty. Tak jak w "Panu Tadeuszu", tak w "Sejmiku" nie brak złotych myśli na kształt Mickiewiczowego "serce nie sługa…". U Kupca znajdziemy np.

"Fortuna jak bańka mydlana
Żebrakiem zrobić może nawet pana"

czy
"Choć się głośno tego nie pochwala,
To już kto milczy, ten na złe pozwala"

lub
"Bo żeby lud ten z praw jego ograbić,
Potrzeba najprzód ducha jego zabić".

O "Sejmik w Jassach" można pytać w Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie przy Piastowskiej, ale SEJMIK w JASSACH można też znaleźć w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej. Polecamy.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Sejmik w Jassach. Komu i dlaczego nie podobała się Konstytucja 3 Maja? - Tychy Nasze Miasto

Wróć na katowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto