Przed nami piąta edycja Międzynarodowego Festiwalu OPEN THE DOOR. Co w programie?

Międzynarodowy Festiwal OPEN THE DOOR to unikatowe wydarzenie w skali kraju. W tym roku odbędzie się od 19 do 26 czerwca.

– Kilka lat temu wymyśliliśmy ideę festiwalu, oglądając spektakl Adama Ziajskiego „Nie mów nikomu”, który prezentowano podczas festiwalu „Kontrapunkt” w Szczecinie - mówił Robert Talarczyk, dyrektor Teatru Śląskiego. - Występowali w nim aktorzy niezawodowi, aktorzy niesłyszący. Wtedy nie mogliśmy go nagrodzić, ale pomyśleliśmy sobie, że przestrzeń teatru idealnie nadaje się do tego, żeby prezentować takie spektakle, w których biorą udział zarówno osoby z niepełnosprawnościami, ale też i takie, które są w jakimś sensie wykluczone. Postanowiliśmy zadedykować festiwal osobom z niepełnosprawnościami, wykluczonymi, które czują się w jakimś sensie na marginesie życia społecznego i artystycznego - dodał Robert Talarczyk.

Nazwa OPEN THE DOOR została wybrana nie bez przyczyny. Jak podkreślił dyrektor katowickiej sceny, chcieli w ten sposób otworzyć drzwi dla wszystkich osób, które chcą poprzez sztukę, kulturę pokazywać to, że mają dużo więcej do powiedzenia niż zwykli zjadacze chleba.

W ramach festiwalu prezentowane są spektakle z całej Europy, ale nie tylko. Ma on charakter przeglądu, a jego formuła obejmuje zróżnicowane stylistycznie przedsięwzięcia, zarówno przedstawienia teatrów niezależnych, jak i spektakle teatru repertuarowego. W ramach programu festiwalu prezentowane są spektakle teatralne, przedstawienia i działania plenerowe, projekcje filmowe, spotkania z zaproszonymi gośćmi, czytania performatywne, dyskusje, koncerty, słuchowiska oraz inne interdyscyplinarne wydarzenia. Różnorodność prezentowanych form sztuki – teatr, taniec, spektakle współczesnej sztuki cyrkowej pozwalają nam na dotarcie do widzów należących do różnych grup społecznych i wiekowych.

- W tym roku udało nam się ściągnąć do Katowic wspaniałą reprezentację światowego teatru – mówi Dagmara Gumkowska. – Będziemy mieli gości z wielu krajów. Będą z nami twórcy z Chile, Hiszpanii, Ukrainy, Białorusi, Czech i Kosowa. Będzie zatem bardzo różnorodnie, a ta różnorodność znajdzie swoje odbicie w prezentowanych formach teatralnych. Zapraszamy gorąco! – dodała.

Dagmara Gumkowska podkreśliła też, że wśród artystów będą zarówno ci bardzo znani, jak i dopiero odkrywani.

W programie festiwalu znalazły m.in. zespoły i twórcy z Litwy, Chile, Ukrainy, Białorusi, Kosowa, Hiszpanii, Czech oraz Polski. Wśród przedstawień, które zostaną zaprezentowane w Katowicach warto wymienić oryginalny i poruszający lalkowy spektakl „Robot”, który zdobył Grand Prix Festiwalu Scenografii i Kostiumów „Scena w Budowie”, a zrealizowany został przez Unię Teatr Niemożliwy oraz chilijskiego artystę Davida Zuazolę.

Kolejnym ważnym przedstawieniem jest „Migrare” hiszpańskiej grupy Compañía Maduixa inspirowane tematem migracji, które zdobyło nagrodę „Moritz FiraTàrrega Award” dla najlepszej premiery na Międzynarodowym Festiwalu FiraTàrrega 2021, a także spektakl „Eurydyka” w wykonaniu jednego z najbardziej uznanych polskich zespołów realizujących przedstawienia plenerowe – poznańskiego Teatru Biuro Podróży.

– Trzeba też wspomnieć o Teatrze 21, jeden z najbardziej wyjątkowych polskich zespołów teatralnych, który od lat pracuje z osobami z zespołem Downa. Podczas festiwalu Teatr 21 zaskoczy. Zaprezentuje projekt HAMER SIT-UP ze słynną pływaczką Karoliną Hamer. To ciekawy spektakl z wielu powodów. Staramy się pokazywać takie projekty, których twórcy pokazują drogą, jaką musieli przejść i jakie wyjątkowe sukcesy mogą odnosić pomimo swojej niepełnosprawności. Dzięki temu projektowi możemy dowiedzieć się o wielu sprawach, z których nie zdajemy sobie sprawy – mówiła Dagmara Gumkowska. – Kiedy mówimy o wykluczeniu, musimy sobie zdać sprawę z tego, że często to my jako społeczeństwo je powodujemy, ale i my możemy to zjawisko zmienić, uszanować inność w drugim człowieku – podkreśliła kuratorka festiwalu.

Tegoroczna edycja festiwalu nie mogła nie poruszyć tematu związanego z wojną toczącą się za naszą wschodnią granicą. Do udziału w wydarzeniu zaproszono artystki z Ukrainy, a festiwal zainauguruje spektakl zrealizowany w ramach programu rezydencji dla artystów z Ukrainy, nad którym patronat objęło Forum Dyrektorów Województwa Śląskiego. „5:00. UA” w reżyserii Julii Maslak to opowieść o doświadczeniu wojny widzianej oczami każdej z uczestniczek projektu.

Spektakl ten zostanie zaprezentowany na Scenie w Malarni 19 czerwca o godz. 18.00. Zarówno Grzegorz Krawczyk, Teatru Miejskiego w Gliwicach, jak i Paweł Drzewiecki, dyrektor Teatru Małego w Tychach zapowiedzieli, że widowisko to będzie prezentowane także na ich scenach. W Gliwicach już 23 czerwca, a w Tychach dopiero w październiku. Kto wie, może twórczynie ruszą w teatralną trasę także i po innych śląsko-zagłębiowskich teatrach?

Projekt ten powstał w ramach programu rezydencji dla artystów z Ukrainy pod patronatem Forum Dyrektorów Województwa Śląskiego.

- W sercu Śląska ogłosiliśmy, że ukraińscy artyści mogą do nas przyjechać. Znajdziemy dla nich dom i oddamy im jedną ze scen Teatru Śląskiego. Za pomysłem Roberta Talarczyka – dyrektora katowickiej sceny poszli inni członkowie Forum Dyrektorów Teatrów Województwa Śląskiego. Okazali się społecznością, na którą można liczyć – mówiła Ewa Niewiadomska, przewodnicząca Forum Dyrektorów Teatrów Województwa Śląskiego. Dodała też, że zdecydowano się na przygotowanie spektaklu teatralnego. Chętnych do udziału w programie nie brakowało. – Na rezydencję zgłosiło się ponad 40 osób – artystów wykonujących różne profesje związane z teatrem, a na spotkanie w Teatrze Śląskim przyjechało 20 osób – podkreśliła Ewa Niewiadomska.

Projekt finansowany jest przez wiele instytucji, w tym przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię.

- GZM zaangażowana jest w pomoc tym, którym dotyka agresja rosyjska w Ukrainie od samego początku. Zaproszenie do współpracy przy projekcie przyjęliśmy od razu. Nie mogliśmy odmówić. Solidarność jest dziś bardzo ważna - Jacek Brzezinka.

Julia Maslak przybliżyła kulisy powstawania spektaklu.

– To było wyzwanie, ponieważ w projekcie biorą udział aktorski pochodzące z różnych regionów i z różnych szkół aktorskich czy teatrów ukraińskich. Nie wszystkie panie są aktorkami. Wśród nich jest m.in. tancerka, dyrygentka, pianistka, casting dyrektor – mówiła Julia Maslak. - Chcemy opowiedzieć naszą historię i podzielić się nią – dodała. Spektakl jest oparty na doświadczeniach artystek. Większość tekstów napisały same rezydentki. Dotyczą tego, co działo się po opuszczeniu Ukrainy w związku z agresją rosyjską.

OPEN THE DOOR: Program festiwalu 19-26 czerwca 2022

19 czerwca niedziela

18.00 Scena w Malarni
5:00 UA
spektakl przygotowany w ramach programu rezydencyjnego dla artystów z Ukrainy, realizowanego pod patronatem Forum Dyrektorów Teatrów Województwa Śląskiego

20 czerwca poniedziałek

19.00 Scena w Malarni
HAMER SIT-UP
Teatr 21 i STUDIO teatrgaleria (Warszawa / Polska)

21 czerwca wtorek

18.00 Duża Scena
OTHELLO
Oskaras Korsunovas / Vilnius City Theatre (Litwa)

22 czerwca środa

16.00 Scena w Malarnii
BRACIA
Teatr ubogich (Katowice | Polska)

18.00 Plac Teatralny
MIGRARE
Cia. Maduixa (Hiszpania)

19.00 Duża Scena
FATHERLAND
Jan Mocek & Jan Mocek (Czechy)

23 czerwca czwartek

19.00 Scena w Malarni
KRZYKUCHA. STAND UP (FOR YOUR RIGHTS) COMEDY
Jan Shostak, Komuna Warszawa (Warszawa / Polska)

21.30 Parking Uniwersytetu Śląskiego, ul. Bankowa 12 (wejście od ul. Moniuszki)
EURYDYKA
Teatr Biuro Podróży (Poznań / Polska)

24 czerwca piątek

17.00 Kino Światowid, ul. 3 Maja 7
SONATA
reż. Bartosz Blaschka
Projekcja filmu z audiodeskrypcją oraz napisami dla Głuchych, przed filmem spotkanie o kulturze Głuchych
(tłumaczone na PJM), prowadzenie Kinga Hołda-Justycka

20.30 Duża Scena
ŻELAZNY PANCERZ
koncert Tomka „KOWALA” Kowalskiego z zespołem

25 czerwca sobota

17.00 Scena Kameralna
A JA ŻYJĘ BARDZO
Fundacja Pod Sukniami (Szczecin / Polska)

19.00 Scena w Malarni
W TŁUMACZENIU
kooprodukcja: Wrocławski Teatr Współczesny (Wrocław / Polska),
Wojtek Ziemilski (Warszawa / Polska)

26 czerwca niedziela
16.00, 18.00 | Scena Kameralna
ROBOT
Unia Teatr Niemożliwy (Warszawa / Polska & David Zuazola (Chile)

19.30 Duża Scena
A.Y.L.A.N
City Theatre Gijilan (Kosowo)