Nowe zasady

Nieodpłatny pierwszy dzień sześciodniowego zwolnienia lekarskiego, niższe wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, zniesienie obowiązku tworzenia regulaminów pracy i wynagradzania w małych firmach, zawieszenie przepisów o umowach na czas nieokreślony - to tylko niektóre zmiany wprowadzone przez parlament do Kodeksu pracy. Większość przepisów wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

W nowym kodeksie wprowadzono zakaz zastępowania umów o pracę mniej korzystnymi dla zainteresowanego umowami cywilnoprawnymi. Zostały zawieszone przepisy o umowach na czas określony. Do czasu przystąpienia do Unii Europejskiej nie będzie obowiązywać przepis, zgodnie z którym trzecia umowa na czas określony staje się automatycznie umową na czas nieokreślony. Pozwoli to pracodawcom na zawieranie dowolnej ilości umów terminowych z pracownikiem.

Nowelizacja wprowadza możliwość zawierania umowy na zastępstwo. Jeśli zachodzi konieczność zorganizowania zastępstwa pracownika podczas jego usprawiedliwionej nieobecności, pracodawca może na jego miejsce zatrudnić inną osobę na podstawie umowy na czas określony. Przepis ten może być stosowany w przypadku długiej choroby zatrudnionego, urlopu macierzyńskiego albo wychowawczego. Umowę na zastępstwo pracodawca może rozwiązać bez podania przyczyny.

Ograniczone zostały prawa do płatnych zwolnień od pracy na poszukiwanie nowego zajęcia. Każdy pracownik w okresie wypowiedzenia miał prawo do płatnych dni wolnych (2-3 dni) na poszukiwanie pracy. Po wejściu w życie nowelizacji takiego uprawnienia nie będą miały osoby, które same złożyły wypowiedzenia.

Z obowiązku wprowadzenia regulaminu wynagradzania i regulaminu pracy zwolnieni zostali pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 osób (dawniej - mniej niż 5). Pracownicy mają być w zamian za to informowani na piśmie o najbardziej niezbędnych ustaleniach dotyczących organizacji pracy w zakładzie. Szefowie firm otrzymają także prawo do wprowadzenia niepłatnej, trwającej do 60 minut przerwy w pracy na spożycie posiłku lub załatwienie przez pracownika spraw osobistych.

Ograniczona została również stawka dodatku za wykonywanie czynności zawodowych w godzinach nadliczbowych. Obecnie dodatek w wysokości 50 proc. przysługuje za pracę w dwóch pierwszych godzinach nadliczbowych na dobę, za pozostałe pracownik otrzymywał 100 proc. Po zmianach obowiązuje jedna stawka dodatku na poziomie 50 proc. wynagrodzenia za pracę nadliczbową w dni powszednie oraz te niedziele i święta, które są dla pracownika dniami roboczymi. Nowelizacja zachowała dotychczasową, wyższą stawkę nadliczbową (100 proc.) za pracę w nocy, niedziele lub święta. Zatrudnieni muszą także wiedzieć, że w pierwszym dniu zwolnienia wywołanego chorobą trwającą dłużej niż 6 dni pracownik nie otrzyma żadnego wynagrodzenia.