O kobietach w czasie powstań śląskich na wystawie w Muzeum Śląskim
„Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku” to najnowsza ekspozycja czasowa w Muzeum Śląskim w Katowicach. Wernisaż zaplanowano na 2 maja. Wystawę będzie można oglądać aż do stycznia 2020 roku. Co ciekawe, towarzyszy jej pierwszy na Śląsku muzealny pokój zagadek o nazwie „Skrytka powstańców”.
Ekspozycja ma jeden zasadniczy cel. – Aby zwiedzający uświadomili sobie, że kobiety były w powstaniach śląskich, że brały udział w różnych sferach działalności powstańczej, chociaż stanowiły około 2 do 3 proc. wszystkich powstańców – mówi dr Paweł Parys, kurator wystawy. I dodaje: - Pomimo że te powstania są bardzo zmaskulinizowane i samo hasło „powstaniec śląski” kojarzy nam się z mężczyzną, niemniej jednak kobiety i dziewczęta też były zaangażowane, a średnia wieku kobiet w postaniach śląskich wahała się od 14 lat do prawie 50 lat – dodaje.
Kobiety były w powstaniach śląskich, brały udział w różnych sferach działalności powstańczej - przekonuje dr Paweł Parys z Muzeum Śląskiego
Wystawę przygotowano w budynku Centrum Scenografii Polskiej. Przestrzeń zaaranżowano tak, aby oddawała klimat z okresu powstań śląskich. Wśród eksponatów są obiekty pochodzące ze zbiorów muzealnych, ale też kolekcji prywatnych, w tym od potomków powstańców śląskich. Znajdziemy tu plakaty, pocztówki, ulotki, ale też sprzęt medyczny czy biurowy.
Kobiety były na froncie, w powstańczym szpitalu i sztabie
Eksponaty, jak i wystawę, oparto na kilku obszarach tematycznych: na froncie, w powstańczym szpitalu, w powstańczym sztabie, w akcji plebiscytowej. Odnoszą się do aktywności kobiet w powstaniach śląskich. Tych walczących z bronią w ręku było co prawda niewiele, ale często brały udział w transportach broni, kopaniu okopów, działały w wywiadzie, prowadziły kuchnie polowe, czy szyły sztandary i opaski powstańcze. Były też kurierkami i tłumaczkami.
W powstańczym szpitalu były sanitariuszkami i pielęgniarkami, a w powstańczym sztabie sporządzały pisma, protokoły, obsługiwały telefony i telegrafy. W końcu brały też udział w akcji plebiscytowej, gdy agitowały, roznosząc ulotki czy rozlepiając plakaty.
Tę ich różnorodną działalność oddają eksponaty, które odnajdziemy na wystawie.
- Jest tu telegraf, obrazujący prace kobiet w charakterze telegrafistek. Jest oryginalny fartuszek sanitariuszki z okresu powstań śląskich – wylicza dr Paweł Parys. - Trzecia rzecz, na którą zwróciłbym uwagę, to list z grudnia 1919 roku szwagierki mojej praprababci, która będąc żoną i matką czworga dzieci, wyraziła chęć wzięcia udziału w kursach plebiscytowych. List znalazłem w zbiorach muzeum w Chorzowie – dodaje kurator.
Jednak w centrum uwagi wystawy są też ciche bohaterki wydarzeń sprzed 100 lat: żony, matki i siostry powstańców.
- To one wzięły na siebie całą odpowiedzialność za opiekę nad rodzinami i ich utrzymanie, gdy mężczyźni byli na wojnie, walczyli w powstaniach, działali w związku z plebiscytem, a później znaleźli się na tułaczce, wygnaniu – dodają.
Pierwszy na Śląsku muzealny pokój zagadek
Wystawa, to jak podkreślają przedstawiciele Muzeum Śląskiego, kolejny rozdział w badaniach nad powstaniami śląskimi, które placówka prowadzi od momentu powstania. Działania te zostały zintensyfikowane w ostatnich latach, czego wyrazem jest m.in. „Archiwum powstań śląskich”, którego pierwszy tom ukazał się w 2017 roku, a drugi ma zostać wydany w przyszłym roku.
Częścią ekspozycji jest pokój zagadek o nazwie „Skrytka powstańców”. To specjalna sala w przestrzeni ekspozycji, w której zwiedzający będą mieli za zadanie rozwiązać szereg zadań i zagadek dotyczących wszystkich trzech powstań śląskich i odnaleźć tytułową skrytkę. Czas na to rozwiązanie quizu o 45 minut.
Wystawa "Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku" będzie dostępna od 3 maja 2019 do 5 stycznia 2020. Wernisaż odbędzie się 2 maja.
Nie tylko o niedźwiedziach, które mieszkały w minizoo w Lesznie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?