Może być mniej ofiar wypadków w kopalniach

Pierwszą w Polsce aparaturę do przekazywania na żywo obrazu z akcji ratowniczej pod ziemią opracowali specjaliści z Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu. Zestaw składa się z dwóch komputerów oraz specjalnej kamery i nosi nazwę SZLAK - co jest skrótem od: System Zintegrowanej Łączności Automatyczno-Komputerowej.

SZLAK już został opatentowany. Jego twórcy nie ukrywają, że liczą na to, że zainteresują się nim ratownicy z innych krajów. - Z tego, co wiem, nie ma na świecie podobnie działającego urządzenia - mówi dr inż. Piotr Buchwald, naczelny inżynier CSRK i szef zespołu, który wynalazł SZLAK.

Faks się nie sprawdził

Na pomysł stworzenia SZLAK-u ratownicy wpadli podczas akcji ratowniczej w kopalni Marcel w 2002 roku. Nastąpił tam zawał. Ośmiu górników zdążyło uciec, jeden został przysypany. Niestety, kiedy ratownicy dotarli do niego, już nie żył. - Wtedy okazało się, jak wiele czasu tracą ratownicy na to, by przekazywać informacje do sztabu - wyjaśnia dr. Buchwald. - Najtrudniejszy jest pierwszy moment akcji, kiedy jeden z ratowników dociera do miejsca zagrożenia, przekazuje informacje swojemu kierownikowi. Ten z kolei musi udać się do najbliższego telefonu i dopiero przekazuje je szefowi akcji na powierzchni. Przy czym te informacje to ustne przekazy, w dodatku mogą one być zniekształcone. Dlatego zastanawialiśmy się, jak usprawnić tę pracę.

Na początku elektronicy z CSRG myśleli nad wynalezieniem czegoś w rodzaju faksu. Po prostu ratownik rysowałby szkic sytuacji np. po zawale i wysyłał na powierzchnię. - Naukowcy jednak szybko wybili nam ten pomysł z głowy - dodaje Buchwald. - Faks nie nadaje się do używania np. 800 metrów pod ziemią, w dodatku w zagrożonym terenie.

Superkamera

Nad SZLAK-iem pracowało kilku elektroników i fizyków. Składa się on z dwóch przenośnych komputerów i specjalnej kamery cyfrowej. - Musi być odporna na ekstremalne warunki, a poza tym, co bardzo ważne, działać również w całkowitej ciemności - dodaje szef konstruktorów. - Akcje prowadzimy w bardzo trudnych warunków. Jeden komputer znajduje się w tzw. bazie pod ziemią, drugi w sztabie akcji na powierzchni. Dzięki temu kierownik cały czas widzi, co dzieje się na dole, może drogą komputerową kierować akcją.

Teraz ratownicy czekają, aż pozytywną decyzję o wynalazku wydadzą specjaliści z Kopalni Doświadczalnej "Barbara".

Najpoważniejsze katastrofy w polskim górnictwie:

* 1987 rok, kopalnia "Mysłowice" - w wyniku wybuchu pyłu węglowego zginęło 18 górników. 19 zmarł następnego dnia w szpitalu,

* 1991 rok, kopalnia "Halemba" - od wybuchu metanu ginie 6 górników,

* 1993 rok, kopalnia "Miechowice" - tąpnięcie powoduje zasypanie 8 górników. Dwóch uratowano,

* 1995, kopalnia "Nowy Wirek" - silne tąpnięcie. Zginęło 5 górników,

* 1998 - kopalnia "Niwka-Modrzejów" - zginęło 6 ratowników górniczych, penetrujących nieczynne wyrobisko górnicze

* 6. II. 2002 - kopalnia "Jas-Mos" - od wybuchu pyłu węglowego 700 metrów pod ziemią zginęło 10 górników,

* 23. III. 2002 - kopalnia Rydułtowy - 1000 metrów pod ziemią doszło do wypływu i zapalenia metanu. 10 górników odniosło dotkliwe poparzenia, trzech zmarło w szpitalu,

* 5/6. IX. 2002 - kopalnia Pniówek - płonący metan rani 8 górników, pięciu z nich było w ciężkim stanie. 5 kolejnych trafia do szpitala z objawami zatrucia tlenkiem węgla,

* 7 IX. 2002 - kopalnia Bielszowice - jeden górnik zginął, a pięciu zostało rannych po tąpnięciu. W rejonie zagrożenia było 31 osób,

* 24 lutego 2003 metan zapalił się w kopalni "Bielszowice" w Rudzie Śląskiej. Poparzonych zostało 16 górników, w tym 13 ciężko.