„Koty” autorstwa Grupy Luxus na wystawie „Poza Edenem. Sztuka współczesna ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach”. Dzisiaj jest Dzień Kota

Koty to jedne z najpopularniejszych i najbardziej lubianych domowych pupili, które w dniu 17 lutego obchodzą swoje święto. Międzynarodowy Dzień Kota przypominać ma o znaczeniu tych zwierząt w życiu człowieka, a także o potrzebie niesienia pomocy tym z pośród nich, które pozbawione swojego domu żyją na ulicach oraz w schroniskach. Motyw kota stał się częstym elementem dzieł fotograficznych czy sztuki, a jednym z przejawów zainteresowania tym zwierzęciem wśród artystów są obrazy autorstwa Grupy Luxus, włączone do wystawy zatytułowanej „Poza Edenem. Sztuka współczesna ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach”.

W ramach wystawy można obejrzeć sześć obrazów z wizerunkami kotów, włączonych do sekcji Ubarwianie sztampy. „Koty” autorstwa Grupy Luxus, odwołującej się do zachodniej kultury masowej, odzwierciedlają tradycję dadaistycznych kolaży, a także praktykę ukazywania prozy życia, rutyny, marazmu czy szarości, zagłuszanej jaskrawą koloryzacją przedmiotów, z wykorzystaniem szablonów. Kolorowe, pełne kontrastowych barw wizerunki kotów, tak jak inne dzieła Grupy Luxus, mocno zakorzenione są w stylach pop-artu i street-artu.

– Praktyką Grupy Luxus było niekomentowanie rzeczywistości, a więc artyści nie sięgali po żadne metafory. Odcinali się od szarej rzeczywistości PRL-u, stawiając na prześmiewczość oraz ironię. Ich wystawy to była jedna wielka feta, która miała służyć przede wszystkim temu, żeby dobrze się bawić – zauważa Joanna Szeligowska-Farquhar, kurator wystawy „Poza Edenem”. – I również „Koty”, zaprezentowane na naszej wystawie w sekcji Ubarwianie sztampy, mają charakter prześmiewczy – dodaje. Odbieranie PRL-owskiego świata jako pozbawionego zachodnich możliwości i luksusów, przekuwało się w postawę artystów pełną dystansu do ponurej codzienności.

„Koty” reprezentują twórczość, która była jednym z najciekawszych zjawisk artystycznych w polskiej sztuce przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, o charakterze sztuki popularnej, dostępnej dla każdego. Pierwowzorem dużego, kolorowego, błyszczącego wręcz jaskrawymi barwami kota, stworzonego za pomocą szablonu była chińska figurka perskiej odmiany zwierzęcia. Motyw ten odzwierciedla kontrast szarej, komunistycznej rzeczywistości z importowaną kulturą zachodnią, który inspirował artystów.

Obrazy z kotami, jakie można oglądać w Muzeum Śląskim, wpisują się w jedną z największych na Śląsku kolekcji sztuki współczesnej, której struktura obejmuje osiem sekcji problemowych: Studium znaku, Percepcja horyzontu, Maszyneria mocy, Wątły stereotyp, Traktat o jedzeniu i piciu, Tykot pamięci, Odcieleśnianie oraz Ubarwienie sztampy. Do tej ostatniej włączone zostały dzieła Grupy Luxus z motywem kota. Wystawa „Poza Edenem” jest realizacją projektu, który miał na celu zaprezentowanie dzieł, pozyskanych od Fundacji dla Śląska do kolekcji muzeum w grudniu 2018 roku. Ekspozycję tę można oglądać w Muzeum Śląskim do stycznia 2023 roku.