Katowice: Beatyfikacja księdza Jana Machy w Archikatedrze Chrystusa Króla. "Karta heroicznej wiary i miłości"

20 listopada 2021 roku zapisze się trwale w historii śląskiego Kościoła. Tego dnia w Archikatedrze Chrystusa Króla odbyła się uroczysta beatyfikacja księdza Jana Machy, sługi bożego, działacza podziemia w czasie drugiej wojny światowej, męczennika, który został stracony 3 grudnia 1942 roku za działalność na rzecz niepodległej Polski i Polaków.

Beatyfikacja śląskiego kapłana była planowana już na 17 października 2020 roku, ale niestety z powodu pandemii, została przełożona na 2021 rok. Starania o beatyfikację „Hanika” (ksiądz Jan Macha podkreślał swoją śląskość) rozpoczęły się ponad osiem lat temu.

10 stycznia 2013 roku arcybiskup Wiktor Skworc powołał dekretem komisję historyczną w składzie: ks. prof. dr hab. Jerzy Myszor - przewodniczący komisji, ks. dr Henryk Olszar i ks. Bartłomiej Bober - członkowie komisji.

Dwa dni później postulatorem procesu na szczeblu diecezjalnym mianowano ks. dr. Damiana Bednarskiego. Proces beatyfikacyjny dobiegł końca w 2019 roku, kiedy papież Franciszek podpisał dekret o jego męczeństwie, otwierający drogę do beatyfikacji. Uroczystości beatyfikacyjne miały się odbyć 17 października 2020 roku, ale z powodu pandemii zostały przeniesione na 20 listopada 2021 roku.

W uroczystościach beatyfikacyjnych, które odbyły się w Archikatedrze Chrystusa Króla, uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz kościelnych na czele z arcybiskupem Stanisławem Gądeckim, przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski, prymas Wojciech Polak i kardynałem Stanisławem Dziwiszem.

Biskupów, wiernych i przedstawicieli władz państwowych oraz samorządowych przywitał arcybiskup Wiktor Skworc, który specjalne słowa skierował do kard. Marcello Semeraro, prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, który przewodniczył mszy świętej. Arcybiskup Wiktor Skworc poprosił świątobliwość papieża Franciszka o przyjęcie do grona błogosławionych księdza Jana Franciszka Machę.

Sylwetkę ks. Jana Machy w trakcie mszy przedstawił ks. Damian Bednarski, postulator procesu beatyfikacyjnego.

- Ksiądz Jan Macha łączył posługę kapłańską z działalnością charytatywną. Sława jego męczeńskiej śmierci zaczęła się roznosić już w czasie wojny - mówił ks. Damian Bednarski.

Po przedstawieniu sylwetki nowego błogosławionego kardynał Marcello Semeraro odczytał słowa papieża Franciszka, który wyraził zgodę na przyjęcie księdza Jana Machy w poczet błogosławionych kościoła katolickiego. Dzień wspomnienia błogosławionego wyznaczono na 2 grudnia. Wspomnienie ma być obchodzone w miejscach i w sposób zgodny z prawem kanonicznym.

Następnie odsłonięto specjalny obraz. Autorem wizerunku sługi Bożego ks. Jana Machy, który został odsłonięty w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej, jest prof. Antoni Cygan, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Obraz zawiśnie następnie w kaplicy śląskiego seminarium duchownego w Katowicach, którego patronem ma zostać ogłoszony męczennik.

Na ołtarz wniesiono również relikwie błogosławionego. Jedną z relikwii była zakrwawiona chusteczka ks. Machy, którą gestapowcy przekazali rodzinie po wykonanym wyroku śmierci. Drugą relikwią był różaniec wykonany własnoręcznie przez duchownego z więziennego siennika oraz palka – element bielizny kielichowej, którym celebrans zwyczajowo nakrywa kielich w czasie Mszy św. Wśród relikwii znalazł się również ostatni list pisany do rodziców na cztery godziny przed śmiercią.

- Zawsze przy takiej okazji wnoszone są na ołtarz relikwie. Tutaj relikwii nie ma, ponieważ ciało ks. Jana zostało spalone. Wszystkie przedmioty, które po nim pozostały, są tylko pamiątkami - mówił ks. dr Bednarski podczas konferencji zapowiadającej uroczystości beatyfikacyjne.

Homilię kardynała Marcello Semeraro, która została napisana po włosku, odczytał biskup Marek Szkudło.

Episkopat News · Beatyfikacja ks. Jana Machy, Katowice, 20 listopada 2021 r.

- Jeżeli ziarno pszenicy wpadłszy w ziemie, nie obumrze, zostanie tylko samo, ale jeżeli obumrze, przynosi plon obfity. Siostry i bracia, słowa Ewangelii św. Jana wprowadzają nas w sedno celebracji, na której spotykamy się dzisiaj w Wigilię uroczystości Chrystusa Króla Wszechświata w poświęconej jemu katowickiej Katedrze – mówił podczas homilii kardynał Marcello Semeraro.

- Św Augustyn to nauczanie Jezusa o ziarnie pszenicy skomentował: „Był tym ziarnem, które miało umrzeć, aby się rozmnożyć". Świadectwo, które Jan Franciszek Macha, dzisiaj błogosławiony, złożył Panu Jezusu w historii kościoła na Górnym Śląsku, stanowi kartę prawdziwie heroicznej wiary i miłości. On również obumarł jak ziarno pszenicy. Przez system nazistowski, pełen nienawiści do tych, którzy sieją dobro, został zamordowany, aby przekazać współczesnemu człowiekowi, że ziemskie panowanie przemija, a trwa Królestwo Chrystusa, którego najwyższym prawem jest przykazanie miłości – dodawał kardynał Semeraro, podkreślając, że błogosławiony ksiądz Jan Macha żył, wypełniając przykazanie miłości.

- Oddał życie za Królestwo Chrystusa – mówił kardynał. - Nawet jeżeli błogosławiony zmarł zgodnie z ludzką logiką przedwcześnie, jego nadzieja pełna była nieśmiertelności i pokoju.

Kardynał Marcello Semeraro wyraził podziw dla postawy księdza Machy, który nawet w obliczu śmierci, wyrażał troskę o swoich bliskich. - Proszę Wszechmogącego, drodzy rodzice, aby Was pocieszył. Bo mi niczego nie jest tak żal, jakbym widział Wasze smutne twarze i przejęte bólem serca. Mam nadzieję, że Pan Bóg Was pocieszy – pisał do rodziców bł. ksiądz Jan Macha.

- Jak cenny jest dzisiaj jego przykład, jakże cenne jest jego nauczanie – mówił kardynał Semeraro, przypominając, że bł. ksiądz Macha nie przechodził obojętnie wobec żadnej tragedii, niosąc pomoc innym. - W podzielonym społeczeństwie, gdzie indywidualizm i heroizm wydają się coraz bardziej umacniać z powodu braku autentycznych i szczerych relacji, nasz błogosławiony przypomina, że Chrystus będzie nas sądził za miłość i dobro, które uczyniliśmy.

W homilii przytoczono fragmenty ostatniego listu błogosławionego księdza Jana Machy do rodziców: „ Za 4 godziny wyrok będzie wykonany. Kiedy więc ten list będziecie czytać, mnie nie będzie już między żyjącymi! (..). Żyłem krótko, lecz uważam, że cel swój osiągnąłem. Nie rozpaczajcie! Wszystko będzie dobrze. Bez jednego drzewa las lasem zostanie.”

- W tych słowach bł. ksiądz Jan Macha zostawia nam swoją najważniejszą lekcję. Składa świadectwo, że każdy na tej Ziemi został wyznaczony do wypełnienia swojej misji. Określa dobro jako coś większego niż interes jednostki. Dążenie do szczęścia jest o tyle autentyczne, o ile przyczynia się do obrony sprawiedliwości, służbie dobru wspólnemu, dzieleniu się, przyjmowaniu, szacunku, trosce o potrzeby innej. Na koniec zachęca nas do pozostania z Panem, do szukania do w modlitwie i dialogu wewnętrznym i do uwielbienia go świętym życiem – podkreślał kardynał.

Po homilii złożono dary, a na zakończenie uroczystości arcybiskup Wiktor Skworc podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do organizacji tak pięknych uroczystości.

Błogosławiony ksiądz Jan Macha pełnił funkcję kapłana krótko, ale wywarł i wywiera wpływ na wielu ludzi. Jedną z nich jest Wiktoria Mrugacz, studentka teologii zafascynowana życiem księdza. - Był buntownikiem, łamiącym stereotypy posługi kapłańskiej. Pomagał bliźnim, za co oni odwdzięczali się bezinteresowną przyjaźnią - opowiada Wiktoria Mrugacz.

Bł. ks. Jan Macha był bohaterem i męczennikiem, ale mimo trudnej historii swojego życia był człowiekiem pogodnym. Jak wspominały osoby, które go znały, Hanik Macha był przystojny. Wysoki, wysportowany, grał świetnie w piłkę ręczną, z klubem Chorzów Azoty zdobył wicemistrzostwo Polski. Uśmiechał się często, włosy miał modnie zaczesane, odsłaniające wysokie czoło. Lubił tańczyć, grać wesołą muzykę na skrzypcach, dawać podarki. Kochał życie i pomagał innym je zachować.

Archidiecezja Katowicka zapewne będzie pielęgnować kult błogosławionego księdza Jana Machy. Miejscami kultu będą przede wszystkim parafie, które były związane z jego życiem. Bł. ksiądz Jan Macha zostanie również patronem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego.

Współpraca: J. Pierończyk, G. Kuźnik, M. Urban