Już dziś ZAĆMIENIE SŁOŃCA w woj. śląskim? Kiedy i gdzie będzie można je obserwować. Jak się do tego przygotować? [25.10.2022]

W okolicach Katowic zaćmienie rozpocznie się 25.10 o godzinie 11.14, a zakończy się o godzinie 13.31. Faza maksymalna zaćmienia nastąpi o 12:22, wtedy Księżyc zasłoni prawie połowę średnicy tarczy Słonecznej, co przełoży się na 36% powierzchni naszej najbliższej gwiazdy.

A tak wyglądało zaćmienie Słońca w Śląskiem 20.03.2015 roku. Zobaczcie najlepsze zdjęcia naszych czytelników!

Ogólnie zaćmienie 25.10.2022 będzie widoczne w całej Europie, z wyjątkiem południowo-zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego. Będzie też widoczne w północno-wschodniej Afryce, w północno-zachodniej Azji, a także w północnej części Oceanu Indyjskiego.

Różne organizacje i instytucje astronomiczne szykują pokazy zaćmienia. W woj. śląskim Planetarium Śląskie zaprasza na wspólne oglądanie tego zjawiska. Rozpoczęcie pokazu 25 października o 10:30 na dziedzińcu planetarium, na Zegarze Słonecznym. W programie obserwacje Słońca specjalnie przygotowanymi przyrządami. Zarówno przez filtry, metodą projekcji, jak i poprzez dedykowany teleskop słoneczny.

Ponadto będzie prezentowana transmisja z innych obserwatoriów w kraju i na świecie. Samo zjawisko będzie komentowane przez specjalistów, przedstawiających jego istotę oraz wiele ciekawostek z nim związanych.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zaćmienie obserwować samodzielnie z dowolnego miejsca w Polsce. Przy czym należy poważnie potraktować ostrzeżenia o tym, że nie wolno patrzeć na Słońce przez teleskopy lub lornetki, jeśli nie są wyposażone w odpowiednie filtry. Może to bowiem doprowadzić do uszkodzenia, a nawet utraty wzroku.

Jeśli mamy do dyspozycji zwykły teleskop, a nie instrument zbudowany specjalnie do obserwacji Słońca, wtedy najbardziej bezpiecznym sposobem obserwacji zaćmienia jest rzutowanie obrazu Słońca z teleskopu na ekran. Ekranem może być ściana albo biała kartka. Patrzymy wtedy na rzutowany obraz, a nie w okular teleskopu.

Zaćmienie można też zobaczyć bez teleskopu, trzeba tylko mocno osłabić blask Słońca. Na rynku dostępne są np. specjalne okulary do obserwacji zaćmień Słońca, można też stosować folię mylarową (do kupienia w internecie lub w sklepach z przyrządami optycznymi). Są też „domowe” sposoby typu szkło spawalnicze, mocno zadymiona szybka, zdjęcie rentgenowskie, czy płyta CD, aczkolwiek przy nich także potrzebna jest rozwaga – nie przesadzajmy z długością patrzenia na Słońce przez tego typu „przyrządy” (rzut oka na chwilę, a potem przerwa).

Mogą one wystąpić w momencie, gdy Księżyc znajdzie się pomiędzy Ziemią, a Słońcem i przesłoni całkowicie lub częściowo tarczę słoneczną. W takiej konfiguracji Księżyc znajduje się w nowiu, ale nie przy każdym nowiu zachodzi zaćmienie, bowiem orbita naturalnego satelity Ziemi nie jest idealnie kołowa, a na dodatek ma nieco nachylenia względem płaszczyzny orbity naszej planety.

A tak wyglądało zaćmienie Słońca w Śląskiem 20.03.2015 roku. Zobaczcie najlepsze zdjęcia naszych czytelników!

Jest kilka rodzajów zaćmień: częściowe, całkowite i obrączkowe. Zaćmienia całkowite są najbardziej widowiskowe, ale niestety są widoczne tylko w dość wąskim pasie, a dalej od niego widzimy już tylko zaćmienie częściowe. Dla danego punktu na Ziemi zaćmienia całkowite są bardzo rzadkie. W Polsce ostatnie zaćmienie całkowite było widoczne w 1954 roku (Suwałki, Sejny), a następne będzie w 2135 roku.

Gdy tarcza Księżyca nie zakrywa całej tarczy słonecznej, mamy do czynienia z zaćmieniem częściowym. Ten rodzaj zaćmienia możemy z danego miejsca obserwować częściej. Na przykład poprzednie zaćmienie częściowe było widoczne z Polski 10 czerwca 2021 roku.

Z kolei przy zaćmieniu obrączkowym cała tarcza Księżyca przesłania Słońce, jednak następuje sytuacja, w której Srebrny Glob znajduje się zbyt daleko od naszej planety i widoczny na niebie kątowy rozmiar jego tarczy jest mniejszy niż kątowy rozmiar tarczy Słońca. Wokół ciemnej tarczy Księżyca widać wtedy jasny pierścień.