Prowadzący konferencję dr Jarosław Neja z Oddziału IPN w Katowicach zwrócił uwagę, że to właśnie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim opór społeczny przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w skali kraju był największy, a jego pacyfikacja najbardziej brutalna.
- To tutaj strajki były najdłuższe. To tutaj również władze najkrwawiej w grudniu 1981 roku spacyfikowały opór społeczny - przypomniał historyk IPN-u.
Próby dokonania nowego bilansu strajków grudniowych podjął się dr Łukasz Kamiński z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Od lat nurtowała mnie myśl, ile tych strajków było. Zwłaszcza, że to co wiedziałem o Dolnym Śląsku, nie współgrało ze skalą globalną - podkreślił historyk.
Naukowiec w swoich badaniach sięgnął po istniejącą literaturę przedmiotu. - Z tych źródeł starałem się wydobyć wszystkie dostępne informacje na temat strajków w poszczególnych zakładach. Oczywiście pojawiały się rozbieżności, te same wydarzenia były różnie opisywane przez różnych autorów. W związku z tym założyłem, że nowsza literatura będzie bardziej precyzyjna - tłumaczył dr Kamiński.
Historyk doliczył się co najmniej 397 strajków w całym kraju. Zaznaczając, że wiele wskazuje na to, iż mogło być ich jeszcze więcej, nawet do 460. Zorganizowane zostały w 35 z 49 województw. Najwięcej miało miejsce w woj. łódzkim, katowickim, wrocławskim, warszawskim i gdańskim.
Prelegenci ze Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności przedstawili przebieg i pacyfikację protestów w kopalniach "Manifest Lipcowy" i "Wujek", a Tomasz Gonet z katowickiego IPN-u - protest pracowników Kombinatu Metalurgicznego Huta „Katowice”. Zaprezentowana została również m.in. specyfika strajków podziemnych w kopalniach Piast i Ziemowit oraz nowa zakładka serwisu internetowego "Twarze Solidarności" na temat strajku i pacyfikacji KWK "Wujek".
Nie tylko o strajkujących robotnikach rozmawiali eksperci. Dr Tomasz Kurpierz z Oddziału IPN w Katowicach przybliżył również sytuację środowiska akademickiego w przededniu i w pierwszych dniach wprowadzenia stanu wojennego.
- Na większości uczelni trwały lub właśnie zakończyły się strajki studenckie. Studenci od kilkunastu miesięcy walczyli o niezależność środowiska akademickiego - przypomniał dr Kurpierz. - Odnosili też spektakularne sukcesy w tej sferze. Mam tu na myśli chociażby wybory rektorów solidarnościowych. Takie dwa spektakularne przykłady na Górnym Śląsku to wybór prof. Augusta Chełkowskiego na rektora Uniwersytetu Śląskiego i kandydata „Solidarności” Ryszarda Peteli na rektora Politechniki Śląskiej.
Dr Neja opowiedział natomiast o pozycji Jana Jurkiewicza „Górnicza Solidarność w województwie katowickim 1980–1989”. Publikacja stanowi tom studiów poświęconych dziejom społecznym górnictwa górnośląsko-zagłębiowskiego w okresie PRL. Pozwalają one zrozumieć skomplikowaną rzeczywistość najbardziej zindustrializowanego regionu w kraju w ostatnich kilkunastu latach istnienia Polski Ludowej. Książka wydana została pośmiertnie, w ramach upamiętnienia 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego, a jej autor jest laureatem nagrody „Świadek historii“, przyznanej dwa lata temu przez katowicki IPN.
Konferencji towarzyszyła prezentacja wystawy elementarnej "Stan wojenny 1981–1983", przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji w Katowicach we współpracy ze Śląskim Centrum Wolności i Solidarności.
Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?