Cmentarze są ważne dla mieszkańców miast. - Lubimy je odwiedzać. To jak przejście do innej przestrzeni, spokojnej, cichej, skłaniającej do refleksji - mówi Lewicka.
Skoncentrowała się na trzech cmentarzach: ewangelickim przy ul. Francuskiej, cmentarzu przy ul. Sienkiewicza i cmentarzu w Piotrowicach, przy granicy z Rudą Śląską. Potwierdza się stereotyp: cmentarze odwiedzają głównie starsze osoby, zazwyczaj kobiety. Statystyki są nieubłagane - to mężczyźni odchodzą wcześniej. Ale oprócz kobiet, wdów, córek, są też mężczyźni, wszystkie grupy wiekowe i społeczne. Cmentarze odwiedzamy przede wszystkim w czasie świąt, wtedy, kiedy najbardziej czujemy nieobecność bliskich nam zmarłych.
Czytaj także: Uszok, czyli "Dama z łasiczką", czyli co? Zagadka obrazu, który zawisł na katowickim rynku
- Cmentarz poza tym, że jest miejscem symbolicznym, jest także projekcją gustów, upodobań. Groby przyjmują różne kształty, formy, można odróżnić kwatery przedwojenne, różnorodne, ciekawe artystycznie, zindywidualizowane i groby z lat powojennych, kiedy nastąpiła powszechna unifikacja: te same materiały, styl, ta sama szarość, nic interesującego.
Na początku lat 90 - tych robi się zdecydowanie bardziej kolorowo, jest więcej form nagrobków, choć powtarzają się schematy z katalogów. Widać jednak, że mieszkańcy Katowic przykładają wagę do wyglądu grobu, żeby był zawsze czysty, przyozdobiony. Groby są pełne kwiatów, zniczy, to potwierdza, jak ważna jest dla nas łączność z tymi, których nie ma - mówi Lewicka.
Co, poza oczywistymi powodami, skłania nas do odwiedzenia cmentarza? Wiele osób przychodzi jak do enklawy zieleni, dlatego spotkamy tu np. matki z dziećmi. Cmentarz potwierdza też losy miasta, bo tu pochowani są lokalni bohaterowie, tu znajdziemy lokalną historię - np. górnicy, którzy zginęli w katastrofie w Kopalni Kleofas pod koniec XIX wieku, pochowani są na cmentarzu na Zawodziu. Na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza spoczywają m.in. senator Krystyna Bochenek, kompozytor Henryk Mikołaj Górecki czy aktor Zbigniew Cybulski.
Cmentarz to najbardziej stabilna przestrzeń miejska. Jej rytm wyznaczają rytuały i obrzędy, ale też pory roku. Zimą na cmentarzach jest pusto, za to wiosną zaczyna się sprzątanie. Na Wielkanoc cmentarze zakwitną żonkilami na żółto.
Jak globalne ocieplenie zmienia wakacyjne trendy?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
