263 mln kosztowała przebudowa centrum Katowic. Na co wydano pieniądze? Co się nie udało? ZDJĘCIA

Przebudowę centrum Katowic podzielono na dwa zasadnicze etapy. Pierwszy, tzw. tramwajowy, pochłonął ponad 40,6 mln zł. Drugi kosztował prawie 217,8 mln zł. Jakie prace wykonano?

Przeprowadzono przebudowę alei Korfantego od ronda do ulicy Moniuszki, przedłużono ulicę Moniuszki, przebudowano także jej skrzyżowanie z ulicą Uniwersytecką, wybudowano również ulicę Śródmiejską wraz z jej łącznikami z aleją Korfantego, przeprowadzono też remonty ulic św. Jana, Pocztowej, Młyńskiej oraz odcinków Teatralnej, Warszawskiej, Staromiejskiej, 3 Maja, Mickiewicza i Dworcowej (węzły na wlotach do Galerii Katowickiej). Etap obejmował również przebudowę linii tramwajowych: od ronda do ulicy Moniuszki i dalej do skrzyżowania ulic Kościuszki, Kochanowskiej i Wojewódzkiej. Pierwszy etap to także budowa nowego koryta rzeki Rawy pod rynkiem i prace związane z wymianą podziemnych sieci.

W końcu powstały również place: Kwiatowy między dawnym Domem Prasy (dziś budynkiem Urzędu Miasta) a Domem Handlowym Zenit, na którym znajdują się pawilony kwiatowe i kawiarniany, ławki, fontanna i klomby z drzewami. Wykonano też plac Teatralny przed Teatrem Śląskim, a także plac Centralny, który dzieli się na dwie części: jedną pustą, na której wciąż w budowie jest pawilon gastronomiczny, w którym powstanie też szalet miejski, oraz tę, która szybko zdobyła serca katowiczan, z fontanną sztuczną Rawą, betonowymi leżakami nad nią, palmami sprowadzonymi z Gliwic, parkiem platanów obok oraz placem zabaw. To właśnie tę część przebudowy centrum Katowic odebrano pod koniec 2015 roku.

Wciąż realizowany jest pawilon C4, czyli budynek z oszkloną elewacją, tuż przy Domu Handlowym Skarbek, który pomieści lokale gastronomiczne oraz toaletę. Jego budowa ma się zakończyć 15 grudnia, pochłonie w sumie ponad 4,6 mln zł, w tym sam koszt wykonania publicznej toalety to prawie 1,2 mln zł.

Pawilon jest jednym z najczęściej krytykowanych elementów nowego rynku, ale nie jedynym. Wpadek w trakcie trwającej sześć lat przebudowy było znacznie więcej. Na ulicach wyremontowanych w pierwszym etapie widać zniszczone granitowe płyty, miejscami zapadnięte, albo pokruszone, ciągły jest też problem z utrzymaniem ich w czystości. Ale to wierzchołek góry problemów. Tuż przy Rondzie przy alei Korfantego straszą ślepe wjazdy na podziemnie parkingi. Wybudowano je, w trakcie przebudowy alei Korfantego, pod przyszły biurowiec, który miałby powstać na działce po wyburzonym Urzędzie Stanu Cywilnego. Przedstawiciele katowickiego magistratu od lat zapowiadali, że działkę oddadzą inwestorowi, który będzie mógł tu postawić wysokościowiec. Na zapowiedziach się skończyło, chętnych inwestorów brak, rynek biurowy w Katowicach zaczyna cierpieć na nadpodaż, w miejscu przyszłego biurowca jest darmowy parking, zaś obok straszą betonowe wjazdy.

Spory i kosztowny problem jest też z wiatami nad przystankami tramwajowymi przy rynku i ulicy Warszawskiej, których budowa pochłonęła 1 mln zł. Wątpliwości budził już ich wygląd i funkcjonalność, bowiem nad torami wybudowano olbrzymie, wysokie na kilka metrów, stalowe konstrukcje. Daszki mające osłonić pasażerów zamontowano w połowie tej konstrukcji, tyle że zbyt wąskie, by chroniły od deszczu. Efekt? Przetarg na zaprojektowanie i dobudowę bliźniaczych „daszków” za ponad 430 tys. zł.

Wątpliwy wydaje się też wydatek 1,5 mln zł na montaż oświetlenia led na torowiskach tramwajowych wokół rynku. Teoretycznie lampy - świecące na czerwono lub zielono - powinny ostrzegać pieszych o nadjeżdżającym tramwaju. W praktyce wciąż się psują i święcą jak chcą, albo w ogóle.

Są też elementy nowego centrum, które w oczy rażą szczególnie. Część placu centralnego, ta pozbawiona ozdób, ławek, zieleni, to zdaje się najbrzydszy fragment rynku: pusty, wyłożony granitowymi płytami, latem z braku cienia skwar jest tu nie do wytrzymania, jesienią i zimą - hula wiatr. Okazjonalnie w miejscu tym pojawiają się jarmarki, albo urządzane są imprezy, jednak po ich zakończeniu przestrzeń ta wciąż odstręcza. Tuż obok, przy torach tramwajowych, znajdziemy budkę tramwajową. Poprzednią, która przez wiele lat znajdowała się na środku rynku, rozebrano. W miejsce zielonego blaszaka, pojawiła się nowa: znów brzydka.

Nie brzydka, ale zaskakująca jest betonowa ściana obsadzona zielenią między rynkiem a aleją Korfantego. To jedyna zrealizowana część wertykalnych ogrodów, które miały oddzielać nowy rynek od alei Korfantego i ulicy Moniuszki. Pierwszą ścianę obśmiano w internecie, prezydent Piotr Uszok zrezygnował więc z budowy kolejnych, a w ich miejsce stanęły ławki i niskie latarnie z lampami led. Ta wykonana stoi i ciekawi, bo nie bardzo wiadomo po co jest.

Mimo tych wpadek trzeba oddać, że nowy rynek i centrum, przebudowane za ogromne pieniądze, wyglądają znacznie lepiej niż przed remontem. Pojawia się jednak pytanie, czy przebudowę zrealizowano na tyle z głową, że rynek nawet zimą, gdy liście z drzew opadną, sztuczna Rawa zostanie bez wody, a ławki opustoszeją, nadal będzie prezentował się równie dobrze, co dziś?