Trzeba mówić tak, żeby wszyscy chcieli słuchać

Jedną ze szczególnych i specyficznych cech wystąpień publicznych jest niezwykle przydatna w różnych sytuacjach życiowych umiejętność nawiązywania oraz utrzymywania przez prelegenta kontaktu z audytorium, do którego przemawia. Samo audytorium złożone jest z jednostek, które widzą, słyszą, odczuwają emocje i w różnym stopniu nastawione są na rejestrację, odbiór oraz zapamiętywanie przekazywanej wiedzy. Przemawianie do audytorium w sposób, który przynajmniej zbliży do sukcesu, czyli do osiągnięcia celu stawianego sobie przez prelegenta i odbiorców przekazu, jest zwykle trudne lub nawet niemożliwe, jeżeli pomiędzy stronami nie wytworzy się coś, co zwykle psychologowie nazywają zjawiskiem kontaktu. I nie chodzi tutaj o kontakt wyłącznie fizyczny. Najważniejszy jest bowiem kontakt na poziomie emocjonalnym.

Emocje są zaraźliwe

Kontakt taki jest możliwy, gdy przemawiający do audytorium posiada nie tylko wiedzę merytoryczną, ale przede wszystkim wysoki poziom kompetencji i zdolności empatycznych, polegających na wczuwaniu się w stany emocjonalne innych ludzi. Psychologowie zwykle mawiają, że emocje są "zaraźliwe". Audytorium nie tylko odbiera informacje, ale przede wszystkim na nie reaguje. Ludzie słuchający wystąpienia zmieniają swój wyraz twarzy czy ułożenie ciała, przekazując tym samym (często zresztą nieświadomie dla siebie) całą gamę informacji zwrotnych na temat zarówno prelegenta, jak i poruszanej problematyki. Kontakt z audytorium polega w tej sytuacji na uwzględnianiu otrzymywanych komunikatów od słuchaczy w celu modyfikowania przekazu przede wszystkim na poziomie niewerbalnym, ale czasem także na poziomie zawartości merytorycznej wystąpienia publicznego.

Warto dać się polubić

Przemawiająca osoba, o ile chce odnieść autentyczny sukces w swoim wystąpieniu, powinna zachowywać się atrakcyjnie dla audytorium, czyli w kulturalny sposób, pewnie demonstrując kompetencje w określonym zakresie, dbając o spójność komunikacji werbalnej i niewerbalnej, a przede wszystkim przemawiać w sposób sprawiający wrażenie szczerości, "od siebie", budząc sympatyczne wrażenia odbiorców, będące podstawą kontaktu z nimi na poziomie emocjonalnym. Przemawiający powinien dać polubić siebie i nie ma przeszkód, aby było to szczere z jego strony.

Jak nawiązać kontakt?

Przygotowując się do prelekcji, wykładu czy przemówienia, warto też pamiętać, że można, a nawet należy podczas wystąpienia publicznego, stosować szereg zabiegów ingracjacyjnych polegających na wkradaniu się w łaski słuchaczy. Prawienie komplementów, dowartościowywanie i podnoszenie wartości słuchaczy, akcentowanie wzajemnych podobieństw czy taktowne podkreślanie własnych kompetencji, to standardowe zabiegi, o których warto pamiętać w czasie każdego wystąpienia. Przede wszystkim jednak nie można zapominać, że każde wystąpienie publiczne to kontakt człowieka z człowiekiem oraz o tym, że ludźmi rządzą emocje, o które jeżeli odpowiednio w czasie wystąpienia publicznego zadbamy, to osiągniemy założony cel spotkania z audytorium.

Warto wiedzieć i zapamiętać

Audytorium to grupa osób odbierających przekazywane informacje.

Kontakt na poziomie emocjonalnym polega na wytworzeniu sytuacji wzajemnego zrozumienia pojawiających się informacji, gestów czy emocji.
Żywa gestykulacja, dygresje, podsumowania i puenty, czasem także (ale nie zawsze) drobne żarty sprzyjają utrzymaniu nawiązanego podczas wystąpienia kontaktu.

Psychologowie twierdzą, że jeżeli kogoś lubimy, to łatwiej akceptujemy to, co nam przekazuje, a prawidłowy kontakt z audytorium na poziomie emocjonalnym bardzo to ułatwia.

Wystąpień można się nauczyć, ale warto wybierać pracę zgodnie z posiadanymi predyspozycjami. Wtedy koszt emocjonalny, ponoszony w związku z jej wykonywaniem, jest relatywnie najmniejszy.

Wszystko o wystąpieniach publicznych

Lipcowe poradniki poświęcone są wystąpieniom publicznym. Eksperci radzili już, jak się zaprezentować, co to jest autopromocja oraz autoprezentacja. Teraz czas na przygotowanie samego wystąpienia.
Prezentacja i pomoce audiowizualne - 18 lipca.
Przygotowanie wystąpienia - 25 lipca.

Czytelnicy pytają, ekspert odpowiada oraz wyjaśnia
Radzi Krzysztof Stadler- socjolog

Czy kontaktu z audytorium można się nauczyć. Nie jestem osobą specjalnie nieśmiałą, ale trochę krępują mnie sytuacje, w których miałbym zabierać głos wobec grupy ludzi, a w mojej pracy to co kilka dni konieczność. Marek Z.

Bardzo chciałbym pocieszyć i powiedzieć, że wszystkiego można się nauczyć. Na pewno trening czyni mistrza i w tej drodze można bardzo wiele osiągnąć. Wszyscy jednak mamy określone predyspozycje; jedne wrodzone, inne nabyte. W Pana przypadku na pewno bardzo dużo da się osiągnąć w drodze treningu pełnego determinacji; proszę spróbować samodzielnie nagrać szereg swoich wystąpień i je przeanalizować zwracając uwagę na ogólne wrażenie oraz spójność komunikacji werbalnej i niewerbalnej czy popełniane błędy. Polecam też wzięcie udziału w profesjonalnych zajęciach z zakresu komunikacji, wystąpień publicznych oraz autoprezentacji. Zawsze jednak musi Pan pamiętać, że wystąpienia mają sprawiać przyjemność, zwłaszcza, a może nawet przede wszystkim Panu, a wtedy mają szansę stać się interesującym przeżyciem dla odbiorców, a Pan nie będzie ponosił wysokiego kosztu emocjonalnego.

Co zrobić, żeby ludzie chcieli słuchać tego, co mówię? Kasia K.

Proponuję ocenić samodzielnie własne predyspozycje oraz odpowiedzieć sobie na pytanie, czy faktycznie chce Pani przemawiać do ludzi. Jeśli tak lub jeśli jest to spowodowane innymi koniecznościami, warto podjąć trud treningu i edukacji w tym zakresie. Kilka możliwych dróg to odpowiednie książki, materiały multimedialne oraz udział w treningach indywidualnych oraz grupowych.

Jak zachować się, kiedy przemawiam do kilku osób, a jedna z nich przerywa mi i wyraża negatywną ocenę mojej osoby i tego, co powiedziałam? Zofia L.

Jest wiele możliwych reakcji. Najważniejsze jednak wydaje się niedoprowadzanie do konfliktu, poproszenie o nieprzerywanie Pani oraz uznanie prawa protestującej osoby do posiadania zdania odrębnego na zasadach wzajemności. To, że się z kimś nie zgadzamy w kwestii merytorycznej, nie oznacza, że negatywnie oceniamy go jako człowieka.