Mizoginizm - skąd się bierze niechęć do kobiet?

Mianem mizoginizmu określa się uprzedzenia, niechęć, a nawet nienawiść w stosunku do kobiet, wynikającą z przeświadczenia o niższości płci żeńskiej. Mogłoby się wydawać, że dyskryminacja ze względu na płeć to zjawisko, które nie występuje w Polsce i innych krajach cywilizowanych. Nie miejmy jednak złudzeń – mizoginia istnieje i ma się zaskakująco dobrze, mimo zmian zachodzących w mentalności współczesnych Polaków.

Jak objawia się mizoginia?

Lekceważący lub wrogi stosunek do kobiet może mieć różną postać. Bardzo często mizoginia manifestuje się w środowisku pracy – w wielu firmach kobiety zarabiają mniej, wykonując taką samą pracę jak mężczyźni. Nierzadko pracownice spotykają się z kąśliwymi komentarzami pod swoim adresem, dotyczącymi ich kompetencji, doświadczenia, wiedzy i umiejętności. Czasami pobłażliwy stosunek do kobiet wyraża się niewerbalnie – współpracownicy płci męskiej nie omieszkają przewracać oczami, wzdychać z politowaniem lub wymieniać porozumiewawcze spojrzenia, gdy ich koleżanki z pracy mają typowo „kobiecy” problem z obsługą urządzenia biurowego. Mizogini nie mają zahamowań także przed dzieleniem się swoimi spostrzeżeniami na temat wyglądu kobiet. Rubaszne żarty na temat koleżanek z pracy, znajomych, sąsiadek i celebrytek to w wielu miejscach pracy norma. Niestety, prymitywne komentarze uchodzą zwykle za wyznacznik luźnej, przyjacielskiej atmosfery, a osoby (głównie kobiety), które sprzeciwiają się takim rozmowom, często spotykają się z niechęcią lub wrogością.

Czy warto przyzwalać na zachowania mizoginistyczne? Eksperci są zdania, iż przymykanie oczu na komentarze podszyte niechęcią może mieć poważne następstwa. Ataki werbalne mogą bowiem przerodzić się z czasem w przemoc seksualną lub fizyczną.

Przyczyny mizoginii

Nieskrywana niechęć, wręcz nienawiść, do kobiet nie bierze się znikąd. Przeświadczenie o niższości przedstawicielek płci żeńskiej to najczęściej wynik wychowania w rodzinie, w której na każdym kroku podkreślane było niskie miejsce matki i innych kobiet w hierarchii rodzinnej. Nie bez znaczenia jest również rola religii – jeśli wiara jest oparta na przekonaniu o podległej, niemal służalczej roli kobiety, trudno o zdrowy stosunek do płci pięknej. Niekorzystne wzorce płyną także z przemysłu rozrywkowego. Młodzi chłopcy najchętniej oglądają filmy akcji, w których panie są tylko dodatkiem, ewentualnie „nagrodą”, dla głównego bohatera.

Mimo iż w wielu książkach, filmach i grach komputerowych kobiety są ukazane jako słabe, bezwolne istoty, obarczanie tych produktów winą za przemoc wobec kobiet to przesada. Związek między złymi wzorcami a zachowaniem mizoginistycznym z całą pewnością istnieje, ale nie należy umniejszać roli innych czynników, takich jak: zaburzenia psychiczne, złe doświadczenia seksualne oraz lęki i fobie. W etiologii mizoginii szczególnie istotne są problemy emocjonalne, doświadczane przez mężczyznę. Jeśli ma niskie poczucie własnej wartości, ataki słowne pod kierunkiem innych osób, na przykład „słabych z natury” kobiet, pomagają mu dowartościować się niskim kosztem.

Nieśmiały mizogin?

Klasyczny mizogin jest łatwy do rozpoznania. Warto jednak pamiętać, że niechęć do kobiet może objawiać się w nietypowy sposób, poprzez nieśmiałość, małomówność i niezręczność w obecności pań. W tym przypadku mężczyzną kieruje dyskomfort i swego rodzaju lęk. Unikając kontaktu wzrokowego z kobietą, próbuje ograniczyć swoją styczność z nią do granic możliwości, negując poniekąd jej istnienie. Co ciekawe, zachowania tego typu nierzadko wiążą się ze skrywanymi tendencjami homoseksualnymi.