Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jest nowa książka o Katowicach. To album Parafie i Kościoły Katowic ZDJĘCIA

Justyna Przybytek
Album Parafie i Kościoły Katowic; wydawca ASPiK Grzegorz Grzegorek
Album Parafie i Kościoły Katowic; wydawca ASPiK Grzegorz Grzegorek ASPiK Grzegorz Grzegorek
W którym z katowickich kościołów wyposażenie jest nadal oryginalne z czasów pruskich, a który powstał w dawnej cegielni i ile płacił proboszcz z Szopienic w drugiej połowie XIX wieku czynszu? Znacznie więcej takich i podobnych ciekawostek, ale też zdjęć i informacji znajdziemy w albumie "Parafie i kościoły Katowic", 300 - stronicowym kompendium wiedzy na temat tego, co sakrum w stolicy aglomeracji. Książka na dniach opuści drukarnię. Jej promocja odbędzie się 28 listopada

Wiedzieliście, że kościół Mariacki o włos, a powstałby na placu Wolności, gdzie zresztą stał już niewielki drewniany kościółek? Albo że kościół św. Antoniego z Padwy to jedyna w Katowicach świątynia, która posiada jeszcze oryginalny, bo z czasów pruskich wystrój? Albo że najmniejsza parafia w Katowicach to ta w Załę-skiej Hałdzie, której kościół powstał w budynkach dawnej cegielni zakładu Hohen-holego? Znacznie więcej takich i podobnych ciekawostek, ale też zdjęć i informacji znajdziemy w albumie "Parafie i kościoły w Katowic", 300 - stronicowym kompendium wiedzy na temat tego, co sakrum w stolicy aglomeracji. Książka na dniach opuści drukarnię.

Na kartach potężnego wydania znajdziemy historie, opisy, fakty i anegdoty dotyczące 37 katowickich parafii rzymskokatolickich (i 38 kościołów) oraz pięciu ewangelickich. Jest historia powstania parafii, geneza, informacje na temat patronów (np. dlaczego wybrano akurat tych), opisy kościołów czy też ich wyposażenia.

42 katowickie parafie na 300 stronach

By historie te dopełnić, w albumie opisano klasztory i domy zakonne, jakie obecnie są w Katowicach i jakie w latach minionych istniały. Opisano wszystkie krzyże i kapliczki przydrożne stojące w mieście, wymieniono wszystkich katowickich proboszczów od 1821 roku - wymienia Grzegorz Grzegorek, autor i wydawca albumu (przy współudziale Przemysława Nadolskiego, Michała Bulsy i Zofii Wieczorek), a wcześniej podobnych dotyczących miasta: "Domy i gmachy Katowic", a także "Ulice i place Katowic".

Opisywać jest co, bo w Katowicach to właśnie kościoły są najstarszymi i zazwyczaj najpiękniejszymi budowlami i zabytkami. Wiele z nich to architektoniczne perełki, ale w pełni docenimy je poznając ich historię. A ogrom informacji podanych w albumie ubarwiają ciekawostki, o których być może wielu katowiczan przeczyta po raz pierwszy. Jakie na przykład? Że proboszcz parafii w Szopienicach za mieszkanie wynajmowane u swojego organisty płacił mu czynsz w wysokości 732 marek rocznie.

- Bardzo często zdarzało się tak, że po wybudowaniu kościoła brakło pieniędzy na postawienie plebani, proboszczowie mieszkali więc w wynajmowanych kwaterach. Proboszcz z Szopienic mieszkał w kamienicy należącej do Józefa Potempy, organisty w jego kościele istniejącym od 1868 r. Dopiero w 1881 r. wybudowano szopienicką farę - opowiada Grzegorek. Niewiele też brakowało, a kościół Mariacki powstałby nie w dzisiejszej lokalizacji, a w rejonie obecnego placu Wolności.

Plac Wolności z kościołem Mariackim?

- Właściciele Katowic -Tiele-Wincklerowie zaproponowali Komitetowi Budowy Kościoła Mariackiego dwie lokalizacje przyszłej świątyni. Pierwszą był teren obok kościółka drewnianego w rejonie obecnego pl. Wolności. Świątynia wtedy zamykałaby obecną ul. 3 Maja. Jednak z tej lokalizacji zrezygnowano ze względu na niekorzystne warunki geologiczne. Zdecydowano się więc na drugi wariant, a więc współczesną lokalizację - wyjaśnia autor.

Kolejna ciekawostka to fakt, że kościół pw. Św. Antoniego z Padwy jest jedyną świątynią w Katowicach, która posiada oryginalny wystrój i wyposażenie powstałe jeszcze w czasach pruskich. Zaś kościół garnizonowy - znajdujący się na szlaku moderny - jest jedynym, który posiada oryginalne dzwony.

- We wszystkich innych świątyniach zostały zarekwirowane podczas okupacji - wyjaśnia Grzegorek. Natomiast parafia Cyryla i Metodego na Załęskiej Hałdzie już od 12 lat gości rowerzystów, bo to tu zawsze 1 maja odbywa się msza święta w ich intencji.

- Warto może przy tej okazji podać, że parafia ta jest najmniejsza w Katowicach pod względem liczby wiernych, których ma ok. 600. Powstała w budynkach dawnej cegielni zakładów Hohenlohego. Ten sam właściciel przeznaczył także na podobne cele inne budowle mającą pierwotnie całkiem odmienne przeznaczenie, np. stuletni budynek, który powstał jako odlewnia żelaza to obecny kościół parafii na Wełnowcu - opowiada Grzegorek.

Album powstał na podstawie danych z archiwów, opracowań, kościelnych kronik, ale też jak mówi wydawca jest efektem rozmów z proboszczami z katowickich parafii.

Ciekawostką jest też fakt, że to pierwsze takie opracowanie biorące na tapetę wszystkie katowickie świątynie. Jak tłumaczy Grzegorek, pomysł to efekt postulatów, jakie mu zgłaszano, aby pisząc o Katowicach dać monografię ich znaków szczególnych, trwałych, widocznych, które zawsze - a nie tylko okazjonalnie jak urzędy czy szkoły - są obecne w naszym życiu.

- To bezpośrednia inspiracja. Ale była też inna, do której dochodziłem przez lektury opracowań historycznych. Nie napotkałem bodaj w żadnej z nich próby uchwycenia rozwoju miasta przez pryzmat jego społeczeństwa tworzącego autonomicznie własne gminy religijne - mówi Grzegorek. Postanowił więc ten brak zapełnić. - To przecież właśnie mieszkańcy, ci dawniejsi katowiczanie - ale i dzisiejsi, jak najbardziej nowocześni - chcieli mieć własną wspólnotę, własny kościół, w którym zbieraliby się i wspólnie modlili - dodaje autor.

Promocja albumu "Parafie i kościoły Katowic" odbędzie się 28 listopada w foyer nowego NOSPR-u (współorganizatorem jest znajdująca się tu księgarnia BOOKiestra), o godzinie 17.30.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Filip Chajzer o MBTM

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na katowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto