Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Historia pomnika Stanisława Moniuszki w Katowicach

Lech Szaraniec
archiwum
Kilka słów o tym, jak w Katowicach Moniuszce pomnik postawiono.

8 czerwca 1930 uczestnicy VI Ogólnopolskiego Zjazdu Śpiewaków Śląskich w uroczystym pochodzie spod katowickiej prokatedry (dzisiejszy kościół pw. ap. Piotra i Pawła), gdzie uczestniczyli we mszy św., przeszli na plac Karola Miarki. Na wysokim cokole stał spiżowy posąg Stanisława Moniuszki. Wokół kilka tysięcy śpiewaków i orkiestra dęta. Dyrygował Stefan Maria Stoiński (1891-1945), inicjator budowy pomnika. Uznany dyrygent, kompozytor i pedagog.

Wśród gości twórca pomnika, rzeźbiarz Wincenty Chorembalski (1890-1960), autor pomników w Chorzowie, Małej Dąbrówce i w parku Kościuszki (popiersie Kościuszki na byłej wieży Bismarcka); Emanuel Imiela (1888-1953), poeta, działacz narodowy, prezes Związku Śląskich Kół Śpiewaczych. Poświęcenia pomnika dokonał ks. kanonik Karol Mathea (Mateja, 1886-1964), proboszcz parafii pw. ap. Piotra i Pawła, a wielotysięczny chór i orkiestra wykonały pieśń Gorczyckiego "Gaude Mater Polonia", Stanisława Moniuszki (1819-1872) "Pieśń poranną" i Piotra Moszyńskiego "Rotę Śląską".

Protektorami inicjatywy zrodzonej w kwietniu 1929 dla uczczenia 110. rocznicy urodzin Moniuszki i 20-lecia istnienia Związku Śląskich Kół Śpiewaczych byli: biskup katowicki ks. dr Arkadiusz Lisiecki i wojewoda Michał Grażyński. Biskup jednak zmarł 13 maja 1930 w Cieszynie na zawał. Pomnik wzniesiony został ze środków zebranych przez śpiewaków z woj. śląskiego. Zebrano 20.699 zł, koszt budowy to 25.628 zł. Odlewu dokonały Mikołowskie Zakłady Metalurgiczne.

We wrześniu 1939 po zajęciu Górnego Śląska przez Niemcy pomnik usunięto z placu, któremu przywrócono pierwszą nazwę: Gebharda Blüchera. II wojnę przeżyli inicjator budowy pomnika Stoiński i rzeźbiarz Chorembalski. Zmarły w grudniu 1945 Stoiński nie doczekał decyzji o odbudowie - zapadła w 1955. Powołany Społeczny Komitet Odbudowy uzyskał poparcie Wojewódzkiej Rady Kultury. Śpiewacy znów zebrali 17.000 zł, a replikę postaci wykonał Chorembalski. Ponownie uroczyście odsłonięto pomnik 20 września 1959. Statuę odlały Gliwickie Zakłady Urządzeń Technicznych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na katowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto