Pod koniec przyszłego roku ulica 3 Maja jedna z najbardziej rozpoznawalnych i reprezentacyjnych ulic w Katowicach będzie już po gruntownej modernizacji oszacowanej na kilkadziesiąt milionów złotych. Dziś jest totalnie rozkopana, a jaka była przed laty?
Zawsze handlowa, zadbana i elegancka
Zawsze pełniła funkcje ulicy handlowej. - To była jedna z pierwszych ulic zabudowywanych w Katowicach. Pierwszy plan z 1856 roku wyznaczał, że z rynku, wtedy placu na którym krzyżowały się drogi na wschód, zachód, północ i południe, będą biegły dwie drogi jedna to Warszawska, druga to dzisiejsza ulica 3 Maja, która miała sięgać aż do placu Wolności, który wówczas też był dopiero w planach - opowiada Jadwiga Lipońska-Sajdak, dyrektor Muzeum Historii Katowic. Rozbudowa przy 3 Maja, gdy droga była gotowa, ruszyła z kopyta. Początkowo nazywała się Industriestraße, czyli ulicą Przemysłową, potem została przemianowana na Grundmannstraße.
- Powstawały przy niej kamienice, w każdej z nich u góry mieszkania, a na dole sklepiki, restauracje, kancelarie i rzemiosło. Tak wówczas wykańczało się wszystkie partery, również w budynku magistratu na rogu Pocztowej, który spłonął, na parterze był sklep z cygarami, czy na przykład w dawnym hotelu Welt przy rynku, w którym mieściła się restauracja - wymienia Lipońska- Sajdak.
Nowoczesność: dom towarowy z windą
Charakter handlowy ulica miała przez całe stulecie.
- To tu powstał, w miejscu dzisiejszej Terannovy, pierwszy dom handlowy braci Baraż. Wybudowano go w 1905 r., był bardzo nowoczesny m.in. z elektryczną windą i restauracją na drugim piętrze, nazywaną wówczas "pokrzepialnią" dla klientów sklepu - opowiada dyrektor MHK. W międzywojniu dom towarowy przemianowano na Dom Wełny Angielskiej.
Wcześniej w kamienicy nieopodal rynku (obecnie na początku 3 Maja, budynek z czerwonej cegły) w 1862 r. otwarto Dom Obuwia, prowadzony przez Kochmana. Natomiast na rogu 3 Maja i Słowackiego w 1862 r. powstała pierwsza katowicka synagoga według projektu Ignatza Grünfelda.
Co jeszcze przed laty znajdowaliśmy przy 3 Maja? Były i konsulaty: francuski i angielski. A także sklep z artkułami kolonialnymi.
Po wojnie: Skarbek i ulica neonów
Restauracji było niewiele - Zawsze maksymalnie trzy. Były za to sklepy masarskie, rzeźnicze, usługi. Tu znajdowało się pierwsze w Katowicach wydawnictwo prasowe, był zegarmistrz i dwa kina. Ulica była żywa, ładna i zadbana. Tu budowano jedne z najciekawszych domów w Katowicach - dodaje.
Z biegiem lat po wojnie, ulica nadal handlowa, przekształciła się w ulicę neonów. Sklepów nadal było mnóstwo, wśród nich najbardziej eleganckie w województwie, powstał też nowy dom handlowy - Skarbek. Przybywało także neonów, a jak pięknie w ich blasku wyglądał 3 Maja zobaczcie obok na zdjęciu.
Zmieniło się też jej oblicze: powstał po wyburzeniu kamienic po jej południowej stronie plac Szewczyka, a na nim w 1972 r. otwarto nowy dworzec kolejowy.
- Te wyburzone domy były dosyć zaniedbane, większość dwu i trzy piętowych. Pamiętam, bo odwiedzałam w jednej z tych kamienic starszą panią, i pamiętam obskurna klatkę schodową. Ludzie nawet specjalnie się nie buntowali, oczywiście oficjalnie nie można było, ale nawet nieoficjalnie też nie. Komentowali, że słusznie, że burzą te rudery - wspomina Lipońska - Sajdak.
W latach 90-tych przybywało małych sklepików, domy towarowe likwidowano. Niestety skończyła się też elegancja. Ulicy nie remontowano, a handel rozprzestrzeniał się bez ładu i składu.
A jak będzie po przebudowie? - Ulica będzie tworzyła jeden zespół z rynkiem, placem Wolności, ulicą Warszawską. Powstanie nowa przestrzeń publiczna w centrum na osi wschód - zachód - zapowiada Michał Buszek, architekt miasta.
Elegancja po nowemu
Ulica ma być reprezentacyjnym deptakiem z dobrymi sklepami, z której wyeliminowany zostanie ruch kołowy. Po 3 Maja będą kursowały jedynie tramwaje, dopuszczony będzie też dojazd do sklepów i posesji.
- Pojawią się jak przed wojną szpalery zieleni - dodaje Buszek. Będą też ławki i nowa wykonana z granitowych płyt nawierzchnia ulicy. Modernizacja torowiska za ok. 20 mln zł właśnie trwa, podobnie kanalizacji. (ok. 5 mln zł) Remont jezdni i chodników (ok. 20 mln zł) dopiero się rozpocznie. Prace mają się zakończyć jesienią przyszłego roku
Kto musi dopłacić do podatków?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
