Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Emerytura częściowo nowa

Beata Sypuła
fot. arc
Sprawdź, czy należysz do tej grupy Polaków, którzy otrzymają emeryturę mieszaną. Z jakich części się składa i jak się ją oblicza? Jak zmieni się w najbliższych latach i czy jest korzystna - pisze Beata Sypuła.

Przez 5 lat - od 2009 do 2013 roku - obowiązują w Po-lsce tzw. emerytury mieszane. Są konsekwencją przechodzenia ze starego systemu emerytalnego do nowego, co oznacza, że emerytura mieszana stanowi połączenie wcześniej stosowanych, ale też nowych zasad ustalania jej wysokości. Pierwsze świadczenia obliczane w ten sposób już są przyznawane. Świadczenie mieszane dostaną do 2013 r. osoby urodzone w latach 1949-1968, które nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego.

Przypadki szczególne

Wyjątkową grupą są kobiety urodzone w latach 1949-1953, które do końca 2008 roku spełnią warunki niezbędne do uzyskania wcześniejszej emerytury, jednak wniosek o jej przyznanie złożą po 31 grudnia 2008 roku. Wysokość ich emerytury będzie ustalona zgodnie ze starymi zasadami.

Warunkiem jest jednak to, by wniosek o przyznanie świadczenia złożyły przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, czyli przed ukończeniem 60. roku życia. Jeśli złożą wniosek po osiągnięciu tego wieku, ich emerytura zostanie obliczona według zmienionych zasad.

Jaki są plusy?

Kobiety już dostają emeryturę mieszaną od ubiegłego roku - te, które nie weszły do nowego systemu wiążącego się m.in. ze składkami do otwartych funduszy emerytalnych. Niebawem będą mogli starać się o nią także mężczyźni. Najstarszy rocznik mężczyzn (urodzonych po 31 grudnia 1948 r.) pojawi się w ZUS-ie niebawem - nabędą oni prawo do wypłaty świadczenia po 2013 roku.

Dobrodziejstwo tego rozwiązania polega na tym, że często jest to jedyna droga do emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, które wiele lat nie miały pracy. Ta grupa osób została szczególnie mocno dotknięta w czasie polskiej transformacji i często nie miała szans na wypracowanie lat składkowych, niezbędnych do uzyskania emerytury.

Prawo do emerytury mieszanej - czyli po uzyskaniu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat przez kobiety i 65 lat przez mężczyzn) przysługuje bez względu na liczbę udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych.

Zamiast renty

Jeśli w dniu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego dana osoba będzie pobierać ren-tę z tytułu niezdolności do pracy, a podlegała ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez jakikolwiek okres, ZUS przyzna z urzędu emeryturę zamiast pobieranej renty; w przypadku, gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto by jej wypłatę.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 1 lipca 2005 r. oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 169, poz. 1412) określono, że emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po 31 grudnia 1948 r. będzie wynosiła:

* dla osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2009:
80 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
20 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach)

* dla osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2010:
70 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
30 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach)
dla osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2011:
55 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
45 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach)

* dla osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2012:
35 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
65 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach)

* dla osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2013:
20 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 53 (na zasadach dotychczasowych) oraz
80 proc. emerytury obliczonej na podstawie art. 26 (na nowych zasadach)


Przykład: Jak działa ten system i kiedy się opłaca

Ubezpieczona kobieta (ur. 19 czerwca 1949 r.), uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy przyznanej na stałe (ostatnio otrzymywane świadczenie w wysokości 995,43 zł), 19 czerwca 2009 r. osiągnęła powszechny wiek emerytalny przewidziany dla kobiet, czyli 60 lat. W okresie swojej kariery zawodowej przez 18 lat podlegała ubezpieczeniu społecznemu, a następnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. 29 czerwca 2009 r. zgłosiła wniosek o przyznanie jej emerytury. ZUS przyznał ją na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej. Po przeliczeniu wysokość świadczenia wyniosła 945,45 zł, a więc okazała się niższa od renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z tym, ubezpieczonej nadal wypłacana jest renta z tytułu niezdolności do pracy, bo jest dla niej korzystniejsza.

Opinia eksperta

Przemysław Przybylski, rzecznik centrali ubezpieczeń społecznych w Warszawie

Uregulowania emerytur mieszanych dotyczą osób, które nie należały do otwar-tego funduszu emerytalne-go, albo złożyły wniosek o

przekazanie pieniędzy zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS-u na dochody budżetu państwa. Dotyczą tych ubezpieczonych, którzy nie pobrali emerytury choćby za 1 miesiąc na podstawie przepisów art. 46-50, czyli o tzw. wcześniej-szych emeryturach przyznawanych przed osiągnięciem 60 lat przez kobiety i 65 lat przez mężczyzn.


Pamiętaj! Co jest najważniejsze przy obliczeniach

Podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego.

Bierze się pod uwagę kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych, które poprzedzają bezpośrednio rok zgłoszenia wniosku o emeryturę lub rentę.

Przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie - chociażby ubezpieczony przez niektóre z tych lat (rok lub krócej) nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Na nasz wniosek podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku - dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru renty z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych (dla takiej o-soby ubezpieczonej, która w dniu powstania niezdolności do pracy nie osiągnęła 30. roku życia), do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się podstawę wymiaru składek za okres faktycznego podlegania ubezpieczeniu.

Dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30. roku życia, podstawę wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy stanowią zarobki z faktycznego okresu ubezpieczenia. Dzieje się tak jedynie wtedy, gdy nie można ustalić podstawy wymiaru renty z kolejnych 10 lat kalendarzowych, bo taka osoba pełniła zastępczą służbę wojskową albo korzystała z urlopu wychowawczego.

Uwaga!

Nie ustala się podstawy wymiaru renty dla ubezpieczonego, jeżeli taka osoba nie pozostawała w ubezpieczeniu co najmniej przez jeden rok kalendarzowy. W takim przypadku renta przysługuje w wysokości najniższej.

Co się dzieje w przypadku, gdy zainteresowany emeryturą mieszaną w ciągu 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosi wniosek o emeryturę, pobierał przez więcej niż 10 lat zasiłek przedemerytalny?

Wówczas podstawę wymiaru emerytury stanowi przeciętna podstawa składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne z okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany nabył prawo do tego zasiłku.

Uwaga! Jeśli pracowałeś za granicą

Wielu mieszkańców województwa śląskiego nie miało pracy w czasie transformacji, czyli po 1989 roku, ale znalazło ją np. w Niemczech. Jaki to może mieć wpływ na ich emeryturę? ZUS informuje, że jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, zatrudnieni byliśmy za granicą, bierze się pod uwagę:

przypadające po 31 grudnia 1990 r. kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenia społeczne w Polsce, albo

- jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r. (a w przypadku zatrudnienia w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej przed 1 października 1991 r.)

- brane są pod uwagę kwoty tzw. wynagrodzenia zastępczego, czyli wynagrodzenia wypłaconego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim był zatrudniony pracownik oddelegowany do pracy za granicą przed wyjazdem z kraju. W przypadku zatrudnienia na terenie Niemiec, może być przyjęte wynagrodzenie z takiego stanowiska zajmowanego w tym kraju.

Natomiast jeżeli pracownik został skierowany do pracy za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych - do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się kwoty ryczałtowe. Ustalane są w zależności od grupy zaszeregowania pracownika, ze względu na zajmowane wówczas stanowisko.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto