Cisza, bo gacek śpi

Jest największym nietoperzem w Polsce, długość jego przedramienia wynosi od 54 do 68 milimetrów. Nocek duży ma długie i szerokie jasnobrązowe uszy, krótki i bardzo szeroki pyszczek. Dorosłe osobniki są brązowe, młodociane zaś znacznie ciemniejsze, szarawe, bez brązowego odcienia. Nocek duży lata dość wolno i nisko nad ziemią (do 10 metrów). Nietoperze aktywne są w cieplejszych porach roku. W połowie listopada zapadają w stan hibernacji i trwają w nim do wiosny.

Jaskinia to zimowy dom
Jaskinie stanowią dla nietoperzy główne miejsce snu zimowego. Latające ssaki obniżają wtedy temperaturę ciała, zapadając w fizjologiczną hibernację, dzięki której funkcje życiowe ulegają znacznemu spowolnieniu. W przyrodzie brakuje wtedy owadów stanowiących wyłączny pokarm nietoperzy. Zgromadzony jesienią zapas tłuszczu musi więc wystarczyć gackom, podkowcom i mopkom na wszystkie mroźne, zimowe dni. Jest to dla nich okres krytyczny.
Wybudzenie odbywa się zawsze kosztem utraty zgromadzonych zapasów tłuszczu, które podczas snu wystarczyłyby na kolejne kilka, a nawet kilkanaście dni. Częste budzenie może doprowadzić do nadmiernego zużycia zapasów tłuszczu i śmierci zwierzęcia.

Przyrodnicy alarmują...
Problem ochrony miejsc zimowania dotyczy szczególnie nietoperzy hibernujących w jaskiniach, coraz liczniej odwiedzanych przez grotołazów. Na terenie województwa występują dwa obszary nagromadzenia jaskiń: Wyżyna Krakowsko-Częstochowska i Beskidy. Zimą ich penetracja jest z punktu widzenia przyrodników zdecydowanie niepożądana. Powoduje chwilowy, a w przypadku większej grupy lub dłuższej wizyty - znaczny wzrost temperatury powietrza. A już bardzo niewielkie wahnięcia temperatury są dla nietoperzy sygnałem do wybudzenia się. Innym zagrożeniem dla tych zwierząt są akty wandalizmu: zrzucanie "śpiących" osobników ze stropów, rozpalanie ognisk i palenie śmieci, co powoduje zaczadzenie nietoperzy.

To są nasi sprzymierzeńcy
Nietoperze to nasi naturalni sprzymierzeńcy, przede wszystkim w walce z owadami, których zjadają duże ilości (nawet do tysiąca komarów w ciągu nocy). W wielu krajach, w tym również w Polsce, doceniając ich znaczenie, w lasach i w sąsiedztwie budynków mieszkalnych montuje się przeznaczone dla nich specjalne skrzynki.
Warto pamiętać, że wszystkie gatunki nietoperzy żyjące w Polsce objęte są ochroną gatunkową, a działania narażające je na zranienie lub śmierć naruszają zapisy ustawy o ochronie przyrody. Zabrania ona bowiem nie tylko ich umyślnego zabijania, okaleczania, niszczenia siedlisk, ale także płoszenia i niepokojenia. Każdy, kto narusza te zakazy, podlega karze grzywny lub aresztu.